Mr. President Joe Biden,

Over enkele maanden loopt uw presidentiële mandaat ten einde. Ik schrijf u, met alle respect, namens een groot aantal mensen, sociale bewegingen, vakbonden, humanitaire verenigingen en niet- gouvernementele organisaties over de hele wereld die deze brief met mij ondertekenen en die wachten op een gebaar van u om een diep onrecht te herstellen.

Dat onrecht werd op 12 januari 2021 begaan door uw voorganger, Donald Trump, toen hij, enkele weken voordat hij het Witte Huis verliet, besloot – zonder enige echte wettelijke basis – om Cuba opnieuw op de beruchte lijst van Staatssponsoren van Terrorisme (SSOT-lijst) te plaatsen.

Mijnheer de President, zoals u weet is de SSOT-lijst een mechanisme voor buitenlands beleid dat is bedacht door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken om landen te sanctioneren die “herhaaldelijk daden van internationaal terrorisme steunen”.

Mijnheer de President, in een daad van rechtvaardigheid en politieke helderheid heeft de regering van president Barack Obama, waarvan u deel uitmaakte, Cuba in 2015 van die oneervolle lijst geschrapt.

Dit was een zeer positieve stap in de richting van een meer constructieve relatie met Havana. Tijdens de regering van Barack Obama, toen u vicepresident van de Verenigde Staten was, was het inderdaad mogelijk om stappen te zetten in de richting van een normalisering van de diplomatieke betrekkingen tussen twee buurlanden met verschillende politieke systemen, maar die bereid zijn om elkaar te begrijpen op basis van wederzijds respect.

Mijnheer de President, u weet ongetwijfeld dat Cuba terrorisme altijd heeft veroordeeld en bestreden. Het heeft het nooit aangemoedigd of gesponsord. Het heeft het nooit gepraktiseerd. Ondanks de spanningen tussen de Verenigde Staten en Cuba is er al 65 jaar geen enkele gewelddadige actie op grondgebied van de VS die direct of indirect door Havana is gesponsord. Geen enkel geval!

Mijnheer de President, u weet ongetwijfeld dat Cuba terrorisme nooit heeft aangemoedigd, gesponsord of gepraktiseerd

Aan de andere kant is Cuba een van de landen die het meest zijn aangevallen door terroristische organisaties. Meer dan 3.500 Cubaanse burgers zijn omgekomen bij aanslagen door terroristische groeperingen die gefinancierd, bewapend en getraind werden door gewelddadige organisaties die voor het grootste deel in de Verenigde Staten gevestigd zijn. Met andere woorden, het is de wereld op zijn kop. En dat weet u.

Gruwelijke gevolgen

Mijnheer de President, u bent zich er ook niet van bewust dat door Cuba – ten onrechte – op de SSOT-lijst te zetten, er talloze pijnlijke unilaterale dwangmaatregelen worden toegepast op dit land en zijn onschuldige bevolking.

De meest gruwelijke gevolgen komen voort uit het risico dat verbonden is aan elke vorm van humanitaire hulp, investeringen en handel waarbij Cuba en, in het verlengde daarvan, zijn burgers betrokken zijn.

Cubanen met een buitenlandse nationaliteit die in aanmerking komen voor een ontheffing van het Electronic System for Travel Authorisation (ESTA) om naar de Verenigde Staten te reizen, is die ontheffing bijvoorbeeld geweigerd.

Van Cubanen die in de Europese Unie wonen, zijn de bankrekeningen geblokkeerd omdat hun land op de SSOT-lijst staat en ze automatisch ‘klanten met een hoog risico’ worden. Van veel religieuze groeperingen zijn de tegoeden bevroren en humanitaire hulpzendingen naar het eiland geblokkeerd.

Van mensen die geld proberen over te maken via PayPal of Wise naar familieleden in Cuba kunnen hun tegoeden bevroren worden en hun rekeningen geblokkeerd.

De meeste banken weigeren Cubaanse betalingen te verwerken en hebben zelfs geldbedragen bevroren die bedoeld waren voor humanitaire activiteiten. De aanwezigheid van Cuba op de SSOT-lijst beperkt, voor individuen, het openen van bankrekeningen in het buitenland, het gebruik van instrumenten voor internationale incasso’s en betalingen, toegang tot digitaal bankieren, het contracteren van online servers en diensten, en duizend andere belemmeringen.

De meeste banken weigeren Cubaanse betalingen te verwerken en hebben zelfs geldbedragen bevroren die bedoeld waren voor humanitaire activiteiten

Mijnheer de President, de opname van Cuba op de SSOT-lijst betekent ook dat buitenlandse reizigers uit landen die zijn opgenomen in de ESTA en die Cuba willen bezoeken, een speciaal visum moeten aanvragen bij het consulaat-generaal van de Amerikaanse ambassade in hun land van herkomst.

Dit beleid, uitgevoerd door uw regering, heeft een desastreus effect op Cuba’s toerisme-industrie, een sector die van doorslaggevend belang is voor de kwetsbare economie van het eiland.

Mijnheer de President, zoals u weet komt dit alles bovenop de verschrikkelijke gevolgen van de wrede en illegale economische, commerciële en financiële blokkade tegen Cuba die de regering van uw land al meer dan zestig jaar in stand houdt.

Daarbij worden het duidelijke standpunt van de internationale gemeenschap en de opeenvolgende resoluties van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties genegeerd – met als doel een situatie van tekorten en ontevredenheid onder de bevolking te creëren, die zal leiden tot protesten tegen de Cubaanse autoriteiten.

Mijnheer de President, een dergelijk agressief ontwerp, dat zoveel pijn en zoveel beproevingen heeft veroorzaakt voor de onschuldige burgerbevolking van Cuba, heeft de afgelopen tien jaar onmenselijk straffende proporties aangenomen, zoals uw eigen vrouw Jill Biden kon bevestigen tijdens haar bezoek aan het eiland in oktober 2016.

De Cubaanse bevolking heeft geen toegang tot veel basisgoederen en hulpbronnen: medicijnen, voedsel, bouwmaterialen, meststoffen, energie, industriële machines, reserveonderdelen die niet kunnen worden geïmporteerd, omdat Cuba op de lijst staat.

De Cubaanse bevolking heeft geen toegang tot veel basisgoederen en hulpbronnen omdat Cuba op de lijst staat

De huidige migratiegolf van Cubaanse expats naar de Verenigde Staten, ongekend in zijn omvang, is misschien wel het meest illustratieve voorbeeld van de verwoestende impact en het lijden, veroorzaakt door de extreme en brutale maatregelen tegen de Cubaanse economie, als gevolg van zowel de criminele blokkade als de onrechtvaardige opname van Cuba op de beruchte SSOT-lijst.

Mijnheer de President, het is u ook niet onbekend dat het ministerie van Buitenlandse Zaken in mei 2024 heeft besloten Cuba te schrappen van de lijst van “staten die niet meewerken aan de strijd tegen het terrorisme”. Een juiste en rechtvaardige beslissing. Desondanks, en op een tegenstrijdige, incongruente, verwarrende en niet te rechtvaardigen manier, blijft uw regering vasthouden aan Cuba op de SSOT-lijst, de lijst van staatsponsoren van terrorisme.

Hoe is het mogelijk om tegelijkertijd te bevestigen dat Cuba wel meewerkt aan de wereldwijde strijd tegen terrorisme, en tegelijkertijd Havana te beschuldigen van het openlijk sponsoren van terrorisme? De beste manier om deze tegenstrijdigheid op te helderen is om Cuba onmiddellijk van de SSOT-lijst te schrappen.

Sponsor van vrede

Mijnheer de President, Cuba is geen sponsor van terrorisme. Integendeel, Cuba is een sponsor van vrede. En dat weet u. Omdat u zich ongetwijfeld herinnert dat, toen u vicepresident van de Verenigde Staten was, in 2016 in Havana de vredesakkoorden werden ondertekend tussen de staat Colombia en de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (FARC), die op dat moment werden beschouwd als een “terroristische organisatie”.

Mijnheer de President, Cuba is geen sponsor van terrorisme. Integendeel, Cuba is een sponsor van vrede

Die akkoorden maakten een einde aan meer dan een halve eeuw van oorlog en bloedbaden. Ze leverden zelfs de Colombiaanse president Juan Manuel Santos de Nobelprijs voor de Vrede op. Dit zou niet mogelijk zijn geweest zonder de actieve diplomatieke betrokkenheid van de Cubaanse regering.

Mijnheer de President, die pacificatie was zo opvallend dat de Colombiaanse regering van president Juan Manuel Santos Cuba vanaf 2018 heeft gevraagd om als gastheer op te treden voor een proces van besprekingen met leiders van een andere gewapende organisatie, het Nationaal Bevrijdingsleger (ELN), nadat Ecuador had besloten niet als gastheer op te treden.

Zoals u zich herinnert, liepen deze besprekingen met het ELN vast na een gruwelijke autobomaanslag in Bogotá in 2019 die een politieacademie verwoestte en talrijke slachtoffers eiste.

Mijnheer de President, na die tragedie heeft de regering van Iván Duque verzocht om de uitlevering aan Colombia van de ELN- leiders die, beschermd door een speciale diplomatieke status, in Cuba waren voor de vredesonderhandelingen.

Havana kon dit verzoek niet inwilligen. Internationale diplomatieke overeenkomsten staan dit namelijk niet toe, omdat uitlevering in strijd zou zijn met de protocollen die zijn opgesteld als borg voor de vredesbesprekingen tussen het ELN en de Colombiaanse regering.

Noorwegen, een andere belangrijke garant van de vredesbesprekingen, was het volledig eens met het standpunt van Havana, net als de overgrote meerderheid van de regeringen. Deze legitieme afwijzing door Havana was echter het voorwendsel dat zijn voorganger Donald Trump in januari 2021 gebruikte om Cuba weer op de afschuwelijke SSOT-lijst te zetten.

Mijnheer de President, Cuba is niet opgehouden de vrede te bevorderen. Het bewijs hiervan is dat Gustavo Petro, de nieuwe president van Colombia, in 2022 aankondigde dat het verzoek om uitlevering van ELN-leiders zou worden ingetrokken als onderdeel van zijn “totale vrede”-initiatief.

Havana stemde er van zijn kant mee in om opnieuw als gastheer en garant op te treden voor vredesbesprekingen tussen Bogotá en het ELN. Zoals u weet hebben president Gustavo Petro en Antonio García, de guerrillacommandant van het ELN, dankzij de bemiddeling van Cuba op 9 juni 2023 in Havana de hand geschud tijdens een bijeenkomst waar ze het voor het eerst eens werden over een punt van de overeengekomen agenda en een bilateraal staakt-het-vuren. Dit vormde een historische stap op weg naar het zwijgen van de wapens en definitieve vrede in Colombia.

Dit staakt-het-vuren werd overigens zes maanden later in Havana verlengd, na cruciale inspanningen van de Cubaanse regering. Maanden later accepteerde Cuba een nieuw voorstel van de Colombiaanse regering om garant te staan voor een nieuw vredesproces, dit keer met de gewapende rebellengroep Segunda Marquetalia.

Promotor van gezondheid en onderwijs

Mijnheer de President, Cuba bevordert niet alleen de vrede, maar als geen ander land ter wereld ook de gezondheid. In de afgelopen twintig jaar heeft Havana meer dan 600.000 gezondheidswerkers en technici uitgezonden naar zo’n 165 landen. Dit heeft het lijden van veel zieke mensen verlicht en het leven van miljoenen mensen over de hele wereld gered.

Mijnheer de President, Cuba is niet alleen een promotor van vrede en gezondheid, maar bevordert als geen ander land ook het onderwijs, zoals de UNESCO zelf alom heeft erkend. Duizenden Cubaanse leraren en professoren zijn in tientallen landen actief geweest om analfabetisme te bestrijden en miljoenen meisjes en jongens naar school te laten gaan. Dit is precies het tegenovergestelde van “terrorisme bevorderen” …

Historisch moment

Mijnheer de President, in 2021, kort nadat u in het Witte Huis was geïnstalleerd, beloofden verschillende hoge ambtenaren van uw regering de opname van Cuba op de SSOT-lijst te herzien. In oktober 2022 herhaalde uw eigen minister van Buitenlandse Zaken, Anthony Blinken, die belofte. In 2023 stuurden zesenveertig Congresleden, waaronder veel Democraten, u een brief waarin ze u vroegen om die belofte na te komen.

In juni 2024, tijdens de 56e zitting van de VN- Raad voor de Mensenrechten, eisten niet minder dan 123 landen in een gezamenlijke verklaring hetzelfde van uw regering. Maar ondanks deze beloften en deze belangrijke verzoeken, doet u nog steeds niets om een einde te maken aan dit schandalige onrecht.

U hebt de autoriteit om deze wrede absurditeit te corrigeren en Cuba van de SSOT-lijst te schrappen

Mijnheer de President, er moet een einde komen aan deze situatie. Dat weet u. Er is geen enkel geldig en redelijk argument om Cuba te beschuldigen en zijn bevolking onder een illegale en onmenselijke collectieve straf te houden. U hebt de autoriteit, voordat u het Witte Huis verlaat, om deze wrede absurditeit te corrigeren en Cuba van de SSOT-lijst te schrappen. Doe het nu!

In de hoop dat u, mijnheer de President, in staat zult zijn om dit historische moment aan te grijpen en gehoor te geven aan dit verzoek, neem ik eerbiedig afscheid van u,

Ignacio Ramonet

Ignacio Ramonet is voormalig hoofdredacteur van Le Monde Diplomatique.