Heel de wereld maakt grapjes over de ‘pussygrabber’ van het Witte Huis. Niet zo in Cuba, daar maken ze zich ernstig zorgen over de toekomstige relaties tussen beide landen.

Morgen, vrijdag 16 juni, trekt president Trump namelijk naar Miami, waar hij zijn politieke koers t.a.v. Cuba zal duidelijk maken. Tijdens zijn verkiezingscampagne heeft Trump aan de Cubaans-Amerikaanse gemeenschap in Miami beloofd om de regering van Raúl Castro harder aan te pakken dan zijn voorganger.

Veel is nog niet geweten of uitgelekt. Zijn beleid is sowieso onvoorspelbaar en je kan niet voortgaan op uitspraken uit het verleden. Een prospectie van Trump’s beleid is dan ook een lastige zaak en moet dus met het nodige voorbehoud gemaakt en bekeken worden.

Hieronder een kort overzicht van enkele uitspraken of signalen over deze kwestie en een afweging ervan.

De harde lijnBegin deze maand heeft een topmedewerker van Trump verklaard dat de verbetering van de mensenrechten op Cuba gezien wordt als “een hoge prioriteit” voor de nieuwe koers.

Op 20 mei, door heel wat Cubaanse Amerikanen gezien als Onafhankelijkheidsdag van het eiland, verklaarde Trump: “De Cubanen verdienen een regerering die democratische waarden, economische vrijheden, religieuze vrijheden en mensenrechten op een vredevolle wijze handhaaft, en mijn regering heeft er zich toe verbonden om dat doel te bereiken.”Rex Tillerson, zijn minister van Buitenlandse Zaken zei enkele dagen geleden dat Obama’s ‘politiek van engagement’ t.a.v. het eiland financiële voordelen heeft opgeleverd voor de Cubaanse regering, wat volgens hem in strijd is met de wet. Hij voegde eraan toe: “Wij denken dat we zeer weinig hebben bereikt in termen van een gedragswijziging van het regime in Cuba… en dat regime is weinig geneigd om dit te veranderen.” Verder insisteerde hij dat Havana de uitdagingen op het vlak van mensenrechten moet aanpakken als het wil dat Washington de normalisering van de relaties verderzet. TegenstemmenTerzelfdertijd gaan ook heel wat stemmen op om de ‘genormaliseerde’ relaties te behouden of zelfs te verbeteren.

In april hebben zestien gepensioneerde militaire officieren de regering Trump gevraagd om het proces van normalisering met Cuba verder te zetten in het belang van de nationale veiligheid van de VS en van de stabiliteit in de regio.

In mei hebben 55 senatoren verklaard dat zij een wetsontwerp gesteund hadden om het reisverbod van VS-burgers naar Cuba helemaal te schrappen.

Enkele dagen geleden hebben twee groepen van het Huis van Afgevaardigden en van de Senaat een brief gezonden naar de regering. Daarin dringen ze aan op de verderzetting en versterking van de verbeterde relaties, die begonnen waren op 17 december 2014. Beide groepen waarschuwen ervoor dat een terugkeer naar een ‘politiek van vijandigheid’ een vergissing is. Die politiek werd gedurende meer dan een halve eeuw uitgeoefend en is een mislukking gebleken.

Volgens een recent rapport zou het terugschroeven van de relaties met Cuba de VS-economie zo’n 7 miljard dollar kosten en meer dan 12.000 jobs zouden verloren gaan.

CubaOne, een organisatie van Cubaanse Amerikanen, schreef recentelijk een open brief aan de president waarin ze stellen dat de meerderheid van hun gemeenschap achter de toenadering van Obama staat.

Ook Amnesty International laat van zich horen. Volgens AI mag de toenadering tussen beide landen niet teruggeschroefd worden, integendeel. Meer reizen, meer communicatiemogelijkheden en meer dialoog zijn precies de weg om de mensenrechten op Cuba te verbeteren. Volgens de organisatie moet de regering Trump streven naar de opheffing van de blokkade.

Een zelfde geluid is te horen bij Human Rights Watch. Het insisteren op de vooruitgang van de mensenrechten als voorwaarde voor betere bilaterale relaties zal niet werken. Voor HRW is de opheffing van de blokkade een prioriteit.65 procent van de Amerikanen steunt Obama’s beleid t.a.v. Cuba. Zelfs bij de Republikeinen is de steun 60 procent. Slechts 18 procent is tegen de toenadering tussen beide landen. De afwegingDe kans is groot dat Trump de schroeven zal aandraaien. De vraag is hoever hij zal gaan. Enerzijds is de toenadering van Obama populair bij het publiek, de businesswereld en bij heel wat verkozenen van zowel de Democratische als Republikeinse partij. Ook vanuit de ‘diepe staat’, in dit geval het militair apparaat, gaan er stemmen op om voorzichtig te zijn en de toenadering met Cuba zelfs te versterken. Anderzijds zit het kabinet van de huidige president vol met haviken en is er de verkiezingsbelofte van Trump, iets wat hem nauw aan het hart ligt.

Daardoor is er verdeeldheid in het Witte Huis over Cuba. Sommige adviseurs argumenteren dat het voor een president die beloofd heeft om het zakenleven nieuw leven in te blazen en jobs te creëren, het niet verstandig is om de Cubaanse markt af te sluiten. Andere raadgevers stellen dan weer dat het belangrijk is om de belofte aan de Cubaanse Amerikanen waar te maken. Hun steun was belangrijk voor het winnen van de verkiezingen in Florida, een belangrijke kantelstaat.

Wat mogen we verwachten: veel geblaat en weinig wol? Harde retoriek maar eerder symbolische maatregelen? Volgens bepaalde bronnen zou de belangrijkste maatregel erin bestaan dat het voor de VS-burgers opnieuw moeilijker zal worden om naar Cuba te reizen. Ook zouden zij bij hun terugkeer niet langer de sterk gegeerde rum en sigaren mogen meebrengen. Dat zou het boomend toerisme vanuit de VS naar Cuba wat temperen maar zeker niet afremmen. Dat scenario zou voor Cuba al bij al nog meevallen. Maar, met president Donald weet je nooit. Het wordt dus zoals gewoonlijk afwachten op zijn speech en tweets.