Een belangrijke waarschuwing die journalisten op het hart gedrukt wordt: ‘Hoed u voor ‘fake news’. Dubbelchecken is de boodschap.’ Vandaag is dit extra aan de orde, nu de Amerikaanse president Trump er de mond van vol heeft, vooral wanneer een en ander niet in zijn kraam past of erger, hem in het nauw drijft. Is het dan te verwonderen dat de westerse pers het bericht over een mogelijke aanslag op de president van Venezuela, Nicolás Maduro, op 4 augustus met een in het oog springende korrel zout aankondigde?
Het Amerikaans persagentschap AP kwam op de proppen met de versie van brandweermannen over een ontplofte gastank in de buurt. Was het de vrees voor ‘fake news’ en om zichzelf uit de wind te zetten dat de westerse journalistiek deed besluiten de versie van een ontplofte gastank als mogelijkheid mee op te nemen? Of heeft het eerder te maken met gekleurde politieke standpunten?
Ondertussen regende het vanuit verschillende kanten van het Latijns-Amerikaanse continent solidaire gelukwensen en steun aan de president, die aan de aanslag ontsnapte. Ook vanuit elders ter wereld. Zelfs van het Palestijnse tienermeisje Ahed Tamini, die acht maanden gevangen gehouden werd omdat ze een Israëlische soldaat sloeg.
Maar nog op 6 augustus, toen stilaan duidelijk begon te worden dat het wel degelijk om een aanslag ging met de bedoeling om de president te vermoorden, blokletterde de krant De Morgen de titel van een artikel: ‘Opgezet spel of amateuristische aanslag.’Drones als moordwapenCarlos Aznárez, de Argentijnse directeur van het digitaal informatiebulletin Resumen Latinoamericano staat er versteld van te kijken. Hoe komt iemand erbij om van een farce of een ‘aanslag op zichzelf’ te spreken? Het was toch duidelijk dat drones met een krachtige explosieve lading C4 aan boord de tribune overvlogen waar president Nicolás Maduro en de hoge legerleiding opgesteld stond.
Twee van die apparaten die zich van hun doel verwijderden raakten elkaar en ontploften in de lucht. Zeven omstanders raakten daarbij gewond. Een andere versie dan deze van Carlos Aznárez meldde dat leden van defensie twee drones neerhaalden.
Oppositie vanuit MiamiPatricia Poleo is een Venezolaanse journaliste, ze wordt verdacht van terroristische daden in haar land en vluchtte naar Miami. Van daaruit strijdt ze in de oppositie tegen de regering van Nicolás Maduro. Journalist Carlos Aznárez vond het hoogst verdacht dat Patricia Poleo ongeveer op het zelfde ogenblik van de aanslag vanuit Miami een tv-boodschap de wereld instuurde.
Ze las een tekst voor die ze in handen kreeg van een bron die zij verder niet vermeldde. Reeds op 2 augustus verzocht die bron haar een boodschap voor te lezen op zaterdag 4 augustus omstreeks 17 uur. ‘Na 17 uur zullen we u iets sturen. We willen dat u het bekendmaakt. Wilt u het alstublieft klaar houden.’ Wat ze effectief deed.
De boodschap zou uitgaan van een groep Venezolaanse militairen die een halt willen toeroepen aan de regering van Maduro en de democratie recupereren. Ze roepen daarbij de bevolking op om zich meester te maken van de straten, de macht te heroveren en een overgangsregering te vormen.
Carlos Aznárez vraagt of hij er nog een tekeningetje moet bijmaken over de relatie tussen die boodschap en de mislukte operatie die de naam ‘Operación Fenix’ droeg. Op 6 augustus tweette een anonieme groep die naar eigen zeggen bestaat uit zowel officieren als soldaten. Zij eisten de aanslag op.
Op 7 augustus werd gemeld dat de Beweging van Niet Gebonden Landen, waarvan 115 staten deel uitmaken, zinnens was een communiqué de wereld in te sturen om de aanslag op president Maduro te veroordelen. Besluiten worden in de schoot van de beweging met consensus genomen. Vijf landen, Peru, Colombia, Chili, Guatemala en Panama blokkeerden het initiatief.
Informatieve katerHier in het westen was de twijfel gezaaid. Misschien een ontplofte gastank, een farce, een theaterstukje van een dubieuze president. En zoals zo dikwijls gebeurt bij dit soort berichten (ver van ons bed) worden de reële feiten achteraf niet meer meegedeeld. Het is voorbij, het is geen nieuws meer.
De publieke opinie die niet van dichtbij op de hoogte is van de omstandigheden trekt dan maar conclusies die in dit soort zaken eigen zijn aan de West-Europese geopolitieke context waarin we ‘embedded’ zitten. “
Het zal wel weer een stunt zijn van een onbetrouwbare regering die bovendien verdacht veel communistische trekjes vertoont.”
De Wereld Morgen