In de recente discussies naar aanleiding van het overlijden van Fidel Castro hoorde je in de media het verwijt dat Cuba een dictatuur zou zijn. Een goede vriend van mij verwees mij in dat verband naar het boek “
America’s Deadliest Export: Democracy. The Truth about US Foreign Policy and Everything Else” uit 2013* De VS-auteur en historicus William Blum bespreekt in een hoofdstuk de VS-blokkade tegen Cuba en de kritiek dat het eiland een dictatuur zou zijn. Waarom schrijven de massamedia dat Cuba een dictatuur is? Waarom formuleren zelfs linkse mensen af en toe dat verwijt? (…)Hij stelt een volgens mij aantal pertinente vragen: Maar wat doet Cuba (of wat doet het niet) om als dictatuur te worden bestempeld? Het feit dat er geen ‘vrije pers’ is. Laten we de vraag of de westerse media ‘vrij’ zijn voorlopig even terzijde schuiven. Maar als een ‘vrije pers’ de standaard was, wat zou er dan gebeuren als Cuba aankondigde dat elke Cubaan vanaf morgen de individuele bezitter mocht zijn van elke denkbare mediavorm en dat hij/zij zou kunnen uitzenden of drukken wat hij/zij wil? Hoe lang zou het dan duren vooraleer de CIA, met geheime en onbeperkte financiële middelen, allerhande media zou kapen? Hoe lang zou het duren vooraleer de CIA zijn klauw zou leggen op elke mediavorm die de moeite waard was?
Is Cuba een dictatuur omdat het dissidenten arresteert? De voorbije jaren zijn in de VS duizenden oorlogstegenstanders en leden van de Occupybeweging gearresteerd. Dat gebeurde overigens gedurende de hele geschiedenis van de VS. Talloze dissidenten werden in de VS zwaar toegetakeld door de politiediensten en in gevangenschap bijzonder slecht behandeld.
En denk eraan: de VS zijn voor de Cubanen wat Al Qaida is voor de VS, alleen zijn de VS veel machtiger en liggen ze vlakbij. Sinds de Cubaanse revolutie hebben de VS en anti-Castro-emigranten veel meer schade aangericht in Cuba en veel meer dodelijke slachtoffers gemaakt dat wat er in New York op 9/11 gebeurde. Het is dan ook logisch dat de Cubaanse regering erg achterdochtig is tegenover haar Cubaanse dissidenten die, via de Belangensectie van de VS in Havana, nauwe en zelfs intieme politieke en financiële banden hebben met de Amerikaanse regering.
Zouden de VS aanvaarden dat een bepaalde groep Amerikanen geld ontving van Al Qaida en regelmatig op straat kwam met gekende leden van de organisatie? De voorbije jaren hebben de VS in binnen- en buitenland heel wat mensen gearresteerd omdat ze vermoedden dat die arrestanten banden hadden met Al Qaida. Zij beschikten voor die arrestaties telkens over beduidend minder bewijzen dan de Cubanen kunnen voorleggen over de banden tussen de Cubaanse dissidenten en de VS. Bijna alle ‘politieke gevangen’ in Cuba behoren tot dat soort dissidenten. Anderen mogen Cuba’s veiligheidsdiensten als dictatoriaal bestempelen, ik noem die veiligheidsdiensten een vorm van elementaire zelfverdediging.
De auteur gaat ook nog in op de gevraagde ‘vrije verkiezingen’. Na een toelichting over het verkiezingsproces in Cuba vraagt hij zich af: Met welke criteria moeten we de Cubaanse verkiezingen beoordelen? De meeste Amerikanen zouden – als ze er even over wilden nadenken – het erg moeilijk vinden om zich in te beelden wat vrije en democratische verkiezingen eigenlijk zouden betekenen als ze niet gefinancierd werden door het geld van de grote multinationals. (…) Maar kan het Cubaanse systeem meer afstompend zijn voor het intellect, voor de geest en voor het idealisme dan dat van de VS? Van de spetterend georkestreerde conventies over de eindeloze, saaie en beledigende campagnes tot de vele vraagtekens die je kunt stellen bij de manier waarop de stemmen worden geteld… uiteindelijk gaat het in de VS alleen om een kandidaat te kiezen die sowieso alleen het bedrijfsleven vertegenwoordigt. Is dat wat we de Cubanen van harte gunnen?
Hij vertelt ook nog over de leugens van het tijdschrift Forbes over het fortuin van Fidel (waarbij het later toegaf dat de schatting op niets gebaseerd was) en de propaganda over de vrijheid om te reizen, waarbij men suggereert dat er voor de Cubanen een totaalverbod op buitenlandse reizen zou bestaan. Hij legt uit hoe het VS-visumbeleid illegale emigratie aanmoedigt (wat bruikbaar om die emigranten als ‘vluchtelingen voor het Cubaanse communisme’ voor te stellen) en de belangrijkste reisbeperking voor een Cubaan gewoon het geld is. Cuba, zegt hij, is een arm land dat gelijkheid nastreeft en daarom probeert het land al zijn burgers een militaire en sociale dienst te laten verrichten.
Vooraleer naar het buitenland te mogen emigreren wordt er van opgeleide deskundigen verwacht dat zij iets terugdoen voor hun land in ruil voor het gratis onderwijs (opleiding tot dokter of andere hogere studies). En Cuba, voortdurend bedreigd door een groot land in de onmiddellijke buurt, moet voorzichtig zijn. Militairen, medewerkers van informatiediensten en mensen die toegang hebben tot erg gevoelige informatie moeten een speciale toestemming krijgen om te reizen. Maar dat soort restricties vind je in zowat alle landen ter wereld terug. Amerikanen moeten overigens ook om een toestemming vragen als zij Cuba willen bezoeken. (…) Amerikanen die op een No Fly List staan, mogen nergens naartoe. Alle Amerikanen hebben een toelating nodig om het land te verlaten. (…)Hij beschrijft de oorlog van de VS tegen het Cubaanse gezondheidssysteem: In januari 2011 zou Cuba voor het eerste kwartaal van dat jaar een som van 4.207.000 dollar krijgen van de VN voor de strijd tegen aids, tuberculose en malaria. De VS die als tussenpersoon optraden voor de uitbetaling van die som… namen het geld gewoon in beslag. Het VN-fonds voor deze pandemieën in 150 landen beschikt over een jaarlijks budget van 22 miljard dollar. (…)Voor Washington is het Cubaanse gezondheidssysteem en de manier waarop Havana het deelt met vrienden en bondgenoten in de derde wereld – vooral dan in Latijns-Amerika – in strijd met haar pogingen Cuba internationaal te isoleren.
Blum verwijst ook nog naar het US Cuban Medical Professional Parole, een immigratieprogramma dat Cubaanse dokters die in het buitenland werken stimuleert om onder te duiken en als vluchteling erkend te worden in de VS.
Wacht maar eens, zo besluit Blum, tot de Amerikaanse conservatieven vernemen dat Cuba het enige land is in Latijns-Amerika waar een vrouw gratis toegang heeft tot abortus en daar zelf over beslist.
Zo hoor je het ook weer eens van een VS-burger.*: Democratie als dodelijk exportproduct. Een geschiedenis van de Amerikaanse buitenlandpolitiek.”, William Blum, in het Nederlands vertaald door Jan Reyniers en in 2015 door EPO uitgegeven.