VS-buitenlandminister én olietycoon Rex Tillerson – ook wel als T-Rex aangeduid – maakte van 1 tot 7 februari een rondrit door Latijns-Amerika. Hij bezocht achtereenvolgens Mexico, Argentinië, Peru, Colombia en Jamaica. Het werd een kruistocht tegen Cuba en Venezuela en tegen elke regering die zich tegen de VS-heerschappij verzet.

Tillerson wordt door velen als een echte havik beschouwd, die met veel plezier een nieuwe koude-oorlogssfeer schept en zijn pijlen op alle progressieve regeringen en revolutionaire persoonlijkheden in de regio richt.

Deze ex-voorzitter van ExxonMobil (2006-2016), ‘s werelds grootste olie- en gasmaatschappij, heeft het in het bijzonder op Venezuela gemunt. ExxonMobil trok zich in 2007 terug uit oliewinningsprojecten van de door president Chavez genationaliseerde Venezolaanse oliemaatschappij PDVSA en eiste bij het arbitragehof van de Wereldbank een schadevergoeding van 20 miljard dollar. Na tien jaar juridisch getouwtrek besliste dat hof in maart 2017 dat de PDVSA niet moest betalen. Het was voor Exxon Mobil de grootste juridische nederlaag in zijn geschiedenis.

Tillerson wil met zijn reis bondgenoten zoeken tegen Venezuela en Cuba, en tegen de “Chinees-Russische inmenging” waarschuwen, waarmee hij de oude Monroedoctrine (“Amerika aan de Amerikanen”, lees aan de VS) van onder het stof haalt.

De handel tussen China en Latijns-Amerika en de Caraïben bedroeg in 2013 maar liefst 22 keer meer dan in 2000; in 2017 vertegenwoordigde het 266 miljard dollar, en men verwacht dat dit in 2025 zal oplopen tot 500 miljard. China is nu de eerste handelspartner van Brazilië en Chili, en de tweede handelspartner van Peru, Cuba en Costa Rica. Tussen 2005 en 2015 kende China de regio meer dan 100 miljard dollar aan leningen toe, waarvan de meeste aan Venezuela.

Aan de vooravond van zijn reis hield Tillerson een toespraak aan de universiteit van Austin (Texas) waarin hij opriep voor vrije verkiezingen in Venezuela, de corruptie in dat land aanklaagde en de vooruitgang “in het verleden” ophemelde. T-Rex zei een “vreedzame verandering” te willen, en dat “het vaak de militairen (zijn) die daarvoor zorgen”.

De reacties uit Cuba, Venezuela en Rusland lieten niet op zich wachten. Cuba had het over een nieuwe agressie en verwierp de inmenging in Cuba en Venezuela. Vanuit Venezuela reageerde generaal Padrino Lopéz, de minister van Defensie, met een persbericht waarin hij de verzinsels vanT-Rex weerlegde: hij wees op de opeenvolgende verkiezingsoverwinningen van Maduro, de strijd tegen de corruptie, de sociale investeringen (+ 39%) en de sociale woningbouw (meer dan 1,9 miljoen huizen), etc. Hij zei dat de tijd van de staatsgrepen door in de VS opgeleide militairen nooit meer terugkomt en dat het Venezolaanse bolivariaanse leger pal achter president Maduro staat. De eerstvolgende, vervroegde, presidentsverkiezingen zullen overigens op 22 april 2018 plaatsvinden, ondanks het mislukken van het overleg tussen de regering en de oppositie.

Rusland reageerde bij monde van woordvoerster Maria Zacharova eveneens afwijzend op de uitspraken van Tillerson, en zij wees erop dat de retoriek rond democratie een rookgordijn is voor inmenging, zoals de VS elders in de wereld doen. Er vinden in 2018 in twaalf landen van Latijns-Amerika verkiezingen op verschillende vlakken plaats, en de VS wil natuurlijk dat de kiezers de ‘juiste’ keuze maken…

Maar zelfs de neoliberale regeringen lijken zich niet zo gedwee op sleeptouw te laten nemen. Zo volgt de Mexicaanse regering de VS wel in zijn beleid ten aanzien van Venezuela, maar de Mexicaanse premier Videgaray verklaarde ook dat zij de soevereiniteit van Venezuela “altijd” wil respecteren en elke – “interne of externe” – gewelddadige oplossing van de hand wijst. Ook de Braziliaanse premier Nunes wees een mogelijke staatsgreep in Venezuela af, en de Peruviaanse president Kuczynski, die vorig jaar nog de inmenging in Venezuela steunde, heeft president Maduro al uitgenodigd voor de achtste top van de Amerika’s.

Het ziet er dus naar uit dat Tillerson een beetje van een kale reis terugkeert, maar dat zal de VS natuurlijk niet afremmen in zijn agressie tegen Venezuela en Cuba.