The Washington Post, gerenommeerde krant in de VS, publiceerde gisteren 01/06/23 een zeer opmerkelijke opinie onder deze titel. Vanuit gedegen studie komen twee wetenschappers uit het zuiden tot de conclusie dat het eiland(je) veel meer deed tegen covid in de wereld dan de grootste economie van de wereld, en dat ze bij een volgende pandemie van de WHO, dus best de leiding zouden krijgen van de bestrijding wereldwijd.
Achal Prabhala is de coördinator van het AccessIBSA project, dat campagne voert voor toegang tot medicijnen in India, Brazilië en Zuid-Afrika. Vitor Ido is programmamedewerker bij het Health, Intellectual Property and Biodiversity Program van het South Centre in Genève.
Hoe kan de mensheid voorkomen dat de volgende pandemie net zo rampzalig wordt als deze, waarbij maar liefst 15 miljoen mensen zijn omgekomen? De afgelopen week zijn de landen van de Wereldgezondheidsorganisatie in Genève bijeengekomen om te beginnen met de bespreking van een akkoord over de paraatheid bij een pandemie. Een primair doel is om snel nieuwe behandelingen en vaccins te ontwikkelen en de capaciteit om deze aan iedereen op de planeet te leveren.
Hoewel nog niemand weet wat de WHO uiteindelijk zal aanbevelen, is het mogelijk om één ding te voorspellen: het versoepelen van de VS-sancties tegen Cuba’s eigen biotechnologische industrie, die de middelen heeft om baanbrekende vaccins en behandelingen te ontwikkelen en deze te delen met landen die zich de hoge prijzen van de farmaceutische bedrijven uit de eerste wereld niet kunnen veroorloven.
Dit is een vergissing.
Tijdens de covid-19-crisis hadden de Verenigde Staten de kans om hun vaccinatietechnologie met de wereld te delen en door dit niet te doen, werd de pandemie in binnen- en buitenland verlengd. In juni 2022 gaf een hoge ambtenaar van de regering Biden toe dat de omicron-variant, die verantwoordelijk is voor meer dan 300.000 doden in de Verenigde Staten en meer dan 1,5 miljoen wereldwijd, misschien nooit was opgedoken als de wereld in 2021 voldoende was gevaccineerd.
Wat minder bekend is, is dat Cuba dezelfde kans had om de wereld te helpen vaccineren. Het verhaal van hoe Cuba systematisch werd tegengehouden in zijn streven om zijn eigen zeer effectieve vaccins op grote schaal beschikbaar te maken, biedt cruciale lessen.
Het meest recente hoofdstuk van dit verhaal begon in de zomer van 2021. De deltavariant teisterde India en verspreidde zich over de hele wereld. Nieuwe vaccins boden hoop, maar de landen met de minste middelen konden ze niet krijgen voor liefde of geld. De Verenigde Staten en Europa doneerden doses, maar hun inspanningen waren helemaal niet genoeg om het wereldwijde probleem op te lossen.
Cruciaal was dat deze regeringen de bedrijven die ze hadden gefinancierd niet konden overhalen om de technologieën te delen die andere landen in staat hadden kunnen stellen om zelf vaccins te maken. In dit grimmige landschap was het verbazingwekkend om te horen dat Cuba twee effectieve coronavirusvaccins uit het niets had gemaakt en vervolgens had gezworen zijn intellectuele eigendom wereldwijd te delen.”
We realiseerden ons dat we geen geld zouden hebben om vaccins voor onze mensen te kopen, dus moesten we onze eigen vaccins maken, en we moesten het in een zeer korte tijd doen,” vertelde Rolando Pérez Rodríguez, de directeur van wetenschap en innovatie bij BioCubaFarma, ons onlangs. In augustus 2021 produceerde een van de laboratoria van BioCubaFarma ook een booster. Beiden vertoonden een werkzaamheid van meer dan 90 procent, vergelijkbaar met de toonaangevende westerse vaccins.
Volgens BioCubaFarma kostte de ontwikkeling van deze vaccins 50 miljoen dollar, veel minder dan de miljarden die de Amerikaanse overheid investeerde en de honderden miljoenen die Duitsland in hun vaccins investeerde.
John Green: Waarom mag een geneesbare ziekte nog steeds miljoenen mensen doden?
Opmerkelijk genoeg exporteerde Cuba uiteindelijk bijna net zoveel vaccindoses als het in eigen land gebruikte en leverde het aan Venezuela, Mexico, Vietnam, Syrië, Nicaragua, Wit-Rusland en Iran. Maar terwijl veel landen in Afrika en Zuid-Azië ook dringend vaccins nodig hadden, maakten ze geen gebruik van Cuba’s aanbod.
Om uit te leggen waarom niet, moeten we terug naar 1962, toen het economische embargo tegen Cuba van kracht werd. Sindsdien hebben escalerende sancties, die de Verenigde Staten hebben afgedwongen door gestaag politieke en financiële druk uit te oefenen, Cuba niet alleen geïsoleerd van hen maar ook van de rest van de wereld. Strenge straffen voor het overtreden van de VS-sancties hebben ervoor gezorgd dat instellingen en regeringen ze routinematig overtreden.
Cuba had de WHO kunnen vragen om zijn vaccins te certificeren zodat andere landen ze makkelijker konden kopen met internationale hulp. Maar het kon het zich niet veroorloven om met de WHO in zee te gaan nadat president Donald Trump niet alleen de milde sanctiehervormingen van zijn voorganger had teruggedraaid, maar Cuba ook had aangewezen als staatsponsor van terrorisme. Dit heeft ertoe geleid dat zelfs in landen waar het legaal is om zaken te doen met Cuba, weinig banken bereid zijn om hoge boetes en strafrechtelijke sancties te riskeren omdat ze worden gezien als steun aan terrorisme.
De Cuba- VS betrekkingen zijn een politieke knoop, maar nieuwe tijden vragen om nieuwe maatregelen. De wereld is veranderd sinds 1962. Het spook dat er nu rondwaart is niet het communisme, maar een nieuwe wereldwijde noodsituatie op het gebied van gezondheid. Er zijn weinig aanwijzingen dat de regering Biden Amerikaanse farmaceutische bedrijven onder druk zal zetten om hun medische uitvindingen met de wereld te delen.
Hij zou nochtans een grote stap kunnen zetten in de richting van wereldwijde gezondheidsveiligheid door het draconische Cuba-beleid van de Trump-regering terug te draaien. Als hij verder zou gaan door nieuwe uitzonderingen toe te staan in het sanctieregime, dan zou Cuba innovatieve vaccins en behandelingen voor ziekten in de wereld kunnen blijven ontwikkelen – en delen. Meer dan drie jaar later is het duidelijk dat de wereld slecht heeft gereageerd op het uitbreken van het coronavirus en dat er onnodig levens verloren zijn gegaan. Maar er is nu tijd om ons voor te bereiden op de volgende pandemie, om een koers uit te zetten naar een eerlijkere verdeling van medische technologieën. Het eeuwenoude embargo van de Verenigde Staten schaadt niet alleen Cuba. Het schaadt de wereld.
The Washington Post