In haar themanummer van FOSFOR, april 2016, in het kader van de campagne sociale bescherming, vergelijkt FOS, Socialisitische Solidariteit, modellen van publieke en privé gezondheidszorg, o.a. dat van Cuba en dat van Honduras.
Cuba: Een sterk systeem georganiseerd door de overheidInterview met Ada Alfonso Rodríguez, medewerkster bij FOS-partner CENESEXWat zijn de belangrijkste successen van het Cubaanse publieke gezondheidssysteem?
Sinds de oprichting van het systeem werkten we intensief aan het voorkomen van ziekten en de bevordering van de gezondheid en het welzijn van de bevolking. We bereikten een aantal ambitieuze doelen: de vermindering van de kindersterfte, de uitroeiing en controle van besmettelijke ziekten, de volledige bescherming met vaccins tegen bepaalde ziekten en natuurlijk een universele gezondheidszorg zonder discriminatie op basis van geslacht, ras of sociale status.
Wat zijn de meest fundamentele aspecten om een succesvol publieke gezondheidssysteem te bereiken?
Vooral de sociale participatie en de intersectorale aanpak. Dat is het antwoord op de uitdagingen van de volksgezondheid. Verder is een goede opleiding van het gezondheidspersoneel in samenhang met wetenschappelijk onderzoek en een permanente screening en opvolging van de gezondheidstoestand van de bevolking erg belangrijk. Tenslotte is ook een breed programma van gezondheidspromotie en –communicatie noodzakelijk.
Zou het, met alle veranderingen aan de hand in Cuba, goed zijn om de gezondheidssector voor de privé open te stellen?
Gezondheid zal in Cuba een recht voor alle burgers, een openbare dienst en de verantwoordelijkheid van de staat blijven. Het land blijft een schoolvoorbeeld van hoe men met weinig middelen veel kan bereiken dankzij politieke wil van de staat en zonder de toepassing van een neoliberaal beleid.
Voor meer informatie over de gezondheidszorg in Cuba, lees onze Cubabrochure online op fos-socsol.be. Je vindt de brochure onder ‘andere publicaties’Yves Van Gijsel GEZONDHEID IN HONDURAS: RECHT OF KOOPWAAR?
Sinds de jaren ’90 wordt het Hondurees overheidsbestel meer en meer uitgehold. Markt en privatisering zijn hierbij de sleutelwoorden. Vorig jaar nam Honduras een nieuwe wet over sociale bescherming aan. Deze zou, volgens verschillende kritische actoren, een eerste poging zijn om de publieke gezondheidszorg te privatiseren. Tot nu bestaat er in Honduras een ongelijk driedelig systeem: privé-instellingen voor wie het kan betalen, een sociale zekerheidssysteem voor formele arbeiders, en een publiek gezondheidssysteem dat van mindere kwaliteit is, voor het overgrote deel van de bevolking.
We vragen de mening van Edgar Arisitides Chevez Angelino, lid van FOS-partner en gezondheidsplatform ALCISAOH.
Hoe ziet het gezondheidssysteem in Honduras eruit?“Het sociale zekerheidssysteem dekt maar 12 tot 14% van de Hondurese bevolking. De overgrote meerderheid is dus volledig onbeschermd. Er is een gebrek aan geneesmiddelen en personeel, geen duidelijk gezondheidsbeleid en veel personeel wordt aangeworven om politieke redenen. ” Bovendien is het land de afgelopen twee decennia uitgeperst door corruptie. Er werd voor minstens 8 miljoen dollar gefraudeerd met geld uit de sociale zekerheid.”
“Eigenlijk zijn er meerdere vormen van corruptie: te dure medicijnen, geneesmiddelen die hun vervaldatum hebben bereikt maar nog verkocht worden en kwaliteitsregels die niet gerespecteerd worden. Daarnaast kregen we ook te maken met harde corruptie: contracten tussen de staat en de leverancier die nooit zijn nageleefd. De overheid had geen beleid over prijzen van medicijnen, en de geneesmiddelenmarkt wordt geregeerd door een oligopolie. In de stad waar wij werkzaam zijn, Santa Rosa de Copán, zijn voor het ogenblik slechts 4 medicijnenketens actief.”Wat doet de civiele maatschappij?“De civiele maatschappij is op zoek gegaan naar cijfers en bewijzen. Die overtuigende bewijzen hebben gezorgd voor een massabeweging van indignados, 25 weken lang in alle grote steden. De corruptie in het gezondheidssysteem was het vuur aan de lont. Vervolgens trachtten andere politieke stromingen mee te surfen op deze golf van verontwaardiging. Dit heeft de beweging langzaamaan doen verdwijnen. De regering richtte onder druk van de indignados wel een nationale commissie op, maar die kwam al snel onder vuur te liggen wegens partijdigheid.”Wat heeft FOS-partner ALCISAOH gedaan?“Wijzelf hebben meegewerkt aan de zoektocht naar bewijzen voor corruptie via een doorlichting van het ziekenhuis in Santa Barbara. De belangrijkste problemen die we vaststelden waren personeel dat niet kwam opdagen (maar wel betaald werd), gebrek aan medicijnen en toepassing van verschillende betalingstarieven. Een concreet voorbeeld: het publieke ziekenhuis heeft een scan-machine. Maar patiënten konden enkel in de voormiddag op deze dienstverlening rekenen. In de namiddag wordt de machine gebruikt door een dokter, die ook een privékliniek heeft voor zijn rijkere patiënten.”
“Al deze informatie hebben wij gedeeld met het Nationaal Platform voor Gezondheid en wij hebben specifieke fora georganiseerd over deze informatie, waar ook de pers aanwezig was. Het Gezondheidsplatform en het ministerie hebben daarop een schema uitgetekend voor de aankoop en de verdeling van medicijnen. Wij doen sociale controle of deze regels wel worden toegepast door de publieke gezondheidsinstellingen.”Anke Leflere FOS