Wie is Erasto Reyes?
Erasto Reyes studeerde rechten en is gespecialiseerd in arbeidsrecht. Jarenlang was hij geëngageerd binnen de vakbond. Tien jaar geleden was hij secretaris van de vakbond van de drankenindustrie, nu werkt hij als raadgever arbeidsrecht voor de vakbonden die zijn aangesloten bij het verbond van werknemers.
Sinds 2000 is hij ook lid van het nationale bestuur van het Bloque Popular en sinds 2003 ook van de Coordinadora Nacional de Resistencia Popular, twee platforms van vakbonden en volksorganisaties die zich verzetten tegen de gevolgen van het neoliberaal beleid. Sinds de staatsgreep op 28 juni is Erasto Reyes lid van de commissie van de eenheidsbeweging tegen de staatsgreep.
Erasto Reyes reist sinds kort door Europa met als doel de situatie in Honduras aan te klagen en om een oproep te doen op de internationale solidariteit. Er heersen over Honduras in het westen een heleboel misverstanden. In zijn betoog ging Erasto terug in de tijd, maakte hij duidelijk door welke spelers de crisis gespeeld wordt en gaf hij een vooruitblik op de toekomst.
Wie is wie?
Het is belangrijk te weten waarom de staatsgreep plaatsvond. De staatsgreep is een onderbreking van de grondwettelijke orde, gesteund door een groep die al 500 jaar het land manipuleert: ondernemers, magistraten, kardinalen, ministers van Evangelische Kerken,… Zelaya komt even goed van de rechtervleugel van het Hondurese landschap, maar maakte vanaf zijn aantreden als president toch een verschil met zijn voorgangers. De belofte tot burgerparticipatie maakte hij waar, wat aanleiding gaf tot verandering. Naast het volk meer te betrekken, ontwikkelde Zelaya een nieuwe vorm van leiderschap waarin veel eisen van het Hondurese volk werden vastgelegd.
Het referendum voor de vierde urne was de spreekwoordelijke druppel die voor traditionele politici de emmer deed vollopen. Door rechten toe te kennen aan hen die uitgestoten worden en altijd vergeten worden doorheen de politieke geschiedenis, beging Zelaya volgens de oligarchen een misdaad. Een staatsgreep was hun antwoord.
Tegenover de coupplegers staat het Frente Nacional de Resistencia contra El Golpe de Estado. Erasto Reyes stelt heel duidelijk de mensen in deze eenheidsorganisatie geen aanhangers zijn van Manuel Zelaya. Dit front is echter een samensmelting van de arbeidersbeweging, boerenbeweging, feministische beweging, holebibeweging, jongeren- en studentenbeweging en leden van de kleine en middelgrote ondernemingen, tegen de staatsgreep van Honduras. Dit front ontstond de dag na de staatsgreep maar vond zijn oorsprong negen jaar geleden. Toen werd de Bloque Popular opgericht, een coalitie van syndicale organisaties, maar ook van huisvrouwen, jongeren en andere groepen. Het werd opgericht als verzet tegen het neoliberale model dat hen werd opgedrongen, een model dat hun ontwikkeling in de weg stond.
Bloque Popular tegenover Zelaya en de staatsgreepIn 2003 slaagde het Bloque Popular erin een nationale instantie te vormen. Het richtte toen het coördinerende orgaan van het nationale verzet op waarvan 150 organisaties -formele en informele- deel uit maakten. Dit nationale verzet had een lijst met belangrijke eisen. De eerste was het begraven van het neoliberale model, waarbij het terugdraaien van het privatiseringsproces essentieel was. Basisbehoeften als water, elektriciteit,… moesten terug een algemeen recht worden voor iedereen. Andere eisen waren het stoppen van outsourcing, een algemene verhoging van het minimumloon, toegang tot vorming en kredieten voor boeren, respect voor vrouwen en jongeren en respect voor het artikel 169 van de IAO dat specifiek gaat over indiaanse volkeren.
Zelaya, oligarch, verstond een deel van deze eisen en heeft ook enkele oplossingen gevonden voor een deel van deze eisen. Op bepaalde gebieden werden er akkoorden gevonden met het Bolque Popular, op andere niet. Wat Zelaya ook gedaan heeft, was het openen van de deuren van het presidentieel paleis. Hierbij werden verschillende sectoren uitgenodigd om naar hen te luisteren. Dit gaf bijvoorbeeld tot gevolg dat het minimumloon werd verhoogd met 60 procent. Dit was niet alleen uitzonderlijk voor Honduras maar ook voor heel Latijns Amerika. Het COHEB (vergelijkbaar met een organisatie als unizo) heeft hier direct op gereageerd met 400 bezwaarschriften. Er werden als antwoord grote mobilisaties georganiseerd om deze bezwaarschriften nietig te laten verklaren, waar men ook in geslaagd is. Dit is iets wat de privéondernemers Zelaya nooit zullen vergeven. Verder is er sterk gewerkt rond de rechten van indiaanse volkeren en rond het land verlenen aan kleine boeren. Zelaya heeft ook een uitvoerend decreet goedgekeurd waarin de Hondurese staat de verantwoordelijkheid opneemt voor de verdwijningen tijdens de dictaturen in de jaren ’70 en ’80.
Deze beslissingen kwamen vooral de arbeidersklasse ten goede. Bij de oligarchie daarentegen maakten al deze elementen een zeer vervelend gevoel los.
Wanneer we dit weten, kunnen we de staatsgreep beter plaatsen. Hoewel het ook hier in België anders in de media kwam, was de aanleiding tot deze staatsgreep dus geen referendum van Zelaya om langer aan de macht te kunnen blijven. Het ging enkel om een vrijblijvende consultatie aan de bevolking om een vierde urne te plaatsen bij de volgende verkiezingen.
De situatie op straatHet strijdtoneel speelt zich vooral af in Tegucigalpa en San Pedro Sula, de twee grootste steden van het land. Uit het hele land komen mensen massaal samen om te betogen tegen de staatsgreep. Rustige momenten van verzet worden afgewisseld door hevige wanneer er iets veranderd in de situatie. Iedereen komt op straat. Mannen, vrouwen. Jong en oud. Een grote hindernis bij het betogen is het financiële plaatje; betogen kost geld: transport naar de steden, eten,… Wie betoogt, werkt niet, wie niet werkt, verdient geen geld. Een strijd als deze is voor een arme bevolking niet vanzelfsprekend. De grote sterkte van het Hondurese volk is dat de onderlinge solidariteit enorm groot is. Waar de coupplegers dachten dat het verzet slechts twee dagen zou duren, houdt het volk al meer dan honderd dagen stand in de strijd om een democratisch eerherstel te verwezenlijken. Het Hondurese volk is zo geprovoceerd geweest dat de staatsgreepplegers dachten dat het verzet zich op dit moment zou hebben teruggetrokken in de bergen in de vorm van een guerrilla. Dat plezier weigert het Bloque Popular aan de oligarchen te geven. Volgens Erasto heeft dit niets met lafhartigheid te maken, wel met een nieuwe vorm van zich te verzetten tegen het imperialisme. Er zijn scheuren te bemerken binnen de dictatuur, terwijl het verzet wel heel sterk samenblijft. Honduras is bereid om de rechten die ze de voorbije negen jaar hadden verworven te verdedigen. Niet omdat ze hen gegeven werden, wel omdat ze er recht op hebben. In zijn synthese besluit Erasto dat het Hondurees volk gedurende deze 100 dagen strijd meer geleerd heeft dan in de voorbije 10 jaar. De straten in hun land dienen als universiteit waar er een politieke- en klassenbewustwording wordt gevormd.
Toekomst HondurasVolgens het Bloque Popular is het belangrijk dat Zelaya terugkeert naar de macht opdat de grondwettelijke orde kan worden hersteld. Als instrument om uit de politieke crisis te komen stellen ze voor dat er een oproep wordt gedaan voor de grondwetgevende vergadering. Het zou een verkeerd signaal zijn voor heel Latijns Amerika moest deze staatsgreep zich kunnen bestendigen. Het zou fnuikend zijn voor alle volksverzet dat zich nu ontplooit in het continent.
Bijna op hetzelfde moment met de staatsgreep in Honduras worden er ook zeven militaire basissen geopend in Colombia en ten dienste gesteld van de Verenigde Staten van Amerika, wat een directe bedreiging betekent voor het ALBA. Dit is vooral een bedreiging voor de vooruitgang van een volk, een Latijns Amerikaans volk, dat geen nood heeft aan het Amerikaanse imperialisme.
Op dit moment verzet men zich op een vreedzame manier. Niettemin zijn er reeds 20 mensen vermoord, meer dan 500 gewond, meer dan drieduizend mensen aangehouden en 68 personen beschuldigd van staatsterrorisme. Toch geven ze het verzet niet op. Ze willen op deze vreedzame manier verder gaan om zo tot een voorstel te komen tot oplossing van dit probleem.
Oproep aan BelgiëDe boodschap van Erasto Reyes is duidelijk: solidariteit met Honduras. België speelt als tweede Europese handelspartner (na Duitsland) een belangrijke rol in het proces naar het zoeken van een oplossing. Tijdens zijn verblijf zal hij via infoavonden als deze, interviews met kranten, gesprekken met syndicale organisaties en politici, ijveren voor het bekend maken van het Hondurese probleem. Hij stelt een duidelijke lijst van actiepunten van wat vakbondsorganisaties kunnen doen om het Bloque Popular te steunen in zijn strijd.duidelijk maken dat wat zich in Honduras afspeelt, een staatsgreep isde staatsgreep veroordelen en de oproep van het frente te onderschrijvende repressie tegen vreedzaam protest veroordelende Belgische regering dwingen een duidelijk standpunt in te nemenorganiseer een missie naar Honduras om schendingen van de mensenrechten vast te stelleneis de instelling door België van een permanente commissie die toezicht houdt op respect voor de mensenrechtenorganiseer financiële steun voor het verzet, zorg dat de steun hier door de basis gedragen wordtdraag er zorg voor dat de solidariteit georganiseerd wordt met het oog op de lange termijnErasto voegt er aan toe dat er voor hen geen twijfel is dat socialisme het voorstel is voor de bevrijding van ons volk. En met deze de integratie, de inhoud en de solidariteit van de volkeren. De dictatuur overwinnen is die overwinnen die ons steeds al hebben uitgebuit. Daarom meent het Bloque Popular dat dit niet enkel het gevecht is van het Hondurese volk, maar van diegene die dag na dag uitgebuit worden. Vandaag kunnen wij Honduras steunen, morgen is het misschien aan ons om beroep te doen op solidariteit.