In 2019 werd aangetoond dat het einde van de progressieve “cyclus” in Latijns-Amerika en het Caribisch een rechtse wensdroom is. Zo is er de klinkende verkiezingsoverwinning van Andrés Manuel López Obrador in Mexico en van Alberto Fernández in Argentinië. Links in de verdrukkingDe bewering over het einde van de linkse golf was gebaseerd op reële en zeer betreurenswaardige feiten, die tegelijkertijd leerzaam waren voor de populaire, progressieve en revolutionaire krachten. De golf van volksregeringen die sinds Hugo Chavez in 1999 aan de macht kwamen, leek gekeerd in 2016 na twee zeer ernstige nederlagen voor de volksbeweging in Ons Amerika: de verkiezingsoverwinning van een neoliberale en pro-imperialistische coalitie onder leiding van Mauricio Macri in Argentinië; en de parlementaire staatsgreep tegen de Braziliaanse president Dilma Rousseff in augustus 2017.
Die staatsgreep bracht een bende bandieten aan de macht, die, zoals het Macrismo al had gedaan in het land Rio de Janeiro, een regering in het leven riep voor de 1%. : ontmanteling van de nationale soevereiniteit en de sociale bescherming die door de regeringen van de PT (Arbeiderspartij) waren gerealiseerd, ongebreidelde financiële speculatie en de uitverkoop van natuurlijke hulpbronnen en openbare goederen aan de multinationals.
Hoewel dit de zuurste nederlagen waren in die periode, waren het niet de enige. In 2009 werd de regering van president Manuel Zelaya in Honduras – die zich had aangesloten bij Petrocaribe, een initiatief van eerlijk regionale handel van de ALBA (Zuid-Amerikaans samenwerkingsverband op initiatief van Cuba en Venezuela) en een waardig en soeverein buitenlands beleid bevorderde – omvergeworpen door een militaire staatsgreep die overduidelijk door de VS werd georkestreerd.
Vier jaar later werd ook de president van Paraguay, Fernando Lugo, die een duidelijk progressief beleid voerde, omvergeworpen door een parlementaire staatsgreep. Daarbij komt nog het sluwe verraad van Lenín Moreno aan zijn kameraden in de Ecuadoriaanse Burgerrevolutie wat leidde tot een snelle terugkeer naar het neoliberalisme en een nooit eerder geziene overgave aan Washington.
Daarna kwam de onrechtvaardige en schandalige gevangenisstraf die de voormalige Braziliaanse president Lula da Silva in april 2019 werd opgelegd: duidelijk een manoeuvre van het VS-imperialisme en de lokale oligarchie om zijn zekere overwinning bij de presidentsverkiezingen van oktober van dat jaar te voorkomen. De verkiezing van Jair Bolsonaro betekende dan ook een versterking van de ultrarechtse standpunten, niet alleen in de regio maar in de hele wereld; en van de verdieping van het neoliberale beleid en een schaamteloze knieval voor het imperialisme, dat ook door de rampzalige presidenten Sebastián Piñera en Iván Duque naar Chile en Colombia zijn gebracht.
Als gevolg van al die tegenslagen hebben organisaties als Unasur: Unie van Zuid-Amerikaanse Naties en CELAC, Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische landen die na 2004 belangrijke stappen hadden gezet in de richting van de eenheid, integratie en soevereine politieke akkoorden, ook harde klappen gekregen. Petrocaribe en Alba werden op hun beurt getroffen door de gevolgen van de daling van de olieprijzen en vooral door de toenemende intensivering van de Amerikaanse economische oorlog tegen Venezuela en Cuba.
Links herrijstMaar er waren in 2019 drie onbetwistbare overwinningen voor de revolutionaire en progressieve krachten, naast de eerder genoemde verkiezingsoverwinningen in Mexico en Argentinië en de vrijlating van Lula op parool: een prestatie van progressieve krachten in Brazilië en over de hele wereld.
De eerste zijn de grote volksprotesten die sinds het eerste kwartaal van het jaar in het hele continent plaatsvinden en tegen de regeringen van verschillende landen in de regio, met name die van Piñera in Chili en die van Uribe-Duque in Colombia en Lenin-moreno in Ecuador.
De stabiliteit en orde in Cuba, Venezuela, Nicaragua en Mexico staat in contrast met de impopulariteit van de rechtse regeringen, die vooral door de Verenigde Staten worden recht gehouden en gesteund. Het is een feit dat het neoliberalisme niet verder ten zuiden van de Rio Bravo kan regeren zonder grove schendingen van de liberale democratie.
De tweede overwinning is het succesvolle verzet tegen de meedogenloze en groeiende economische oorlogsvoering van Washington, en de strijd voor de ontwikkeling van Cuba en Venezuela, elk in hun eigen omstandigheden, die in het geval van Venezuela wordt gekenmerkt door permanente pogingen tot staatsgreep en door ernstig contrarevolutionair geweld.
De derde is de relevante rol van de Caricom-lidstaten (Caribische Gemeenschap) bij de verdediging van de beginselen van het internationaal recht, zoals bleek op 18 december bij het wegstemmen van de VS en voorzitter Almagro bij de OAS i.v.m. de kwestie Bolivia: De motie van Caricom werd aangenomen waarbij een einde gevraagd wordt aan het geweld tegen de constitutionele orde van de plurinationale staat: een veroordeling van de staatsgreep dus.
De staatsgreep in Bolivia, de verkiezingsnederlaag van het Frente Amplio in Uruguay en een paar andere zaken blijven over voor deel 2.
Telesur