De VS gaan een versnelling hoger in hun offensief tegen Cuba. Cubanismo.be roept op tot solidariteit.

De voorbije maanden stelden we al vast dat er heel wat rabiate anti-Cuba verklaringen vanuit het kabinet Trump kwamen. Met de komst van ultrahavik John Bolton als nationaal veiligheidsadviseur en Mike Pompeo als buitenlandminister verschoof de focus naar het eigen Latijns-Amerikaanse continent. De voorbije maanden kwam vooral het offensief tegen Venezuela in de pers, maar Cuba is altijd al een cruciaal onderdeel van het VS-plan geweest. Het bleef niet enkel bij haatdiscours: de illegale VS blokkade tegenover Cuba wordt ook daadwerkelijk aangescherpt. We staan verderaf dan ooit van de zogenaamde dooi van de relaties tussen de VS en Cuba, ingezet door voormalig president Obama. Trump en zijn oorlogskabinet zoeken de confrontatie op. Hun beleid is erop gericht om terug totale controle te krijgen over het ‘eigen’ continent: Latijns-Amerika. De Monroedoctrine (gans Amerika aan de Noord-Amerikanen) anno 2019 is alive and kicking én Trump deinst er niet voor terug om daardoor de confrontatie met oude bondgenoten, zoals de EU, op scherp te stellen.

Activering Titel III Helms-Burton wetHet zat al lang in de pijplijn, maar gisteren effenden de VS het pad voor gerechtelijke stappen tegen bedrijven die vandaag actief zijn op Cuba. ‘Wie zaken doet met Cuba spitst beter de oren’, waarschuwde Mike Pompeo.

Vanaf donderdag 2 mei kunnen Amerikanen en burgers van Cubaanse origine voor Amerikaanse rechtbanken een schadevergoeding eisen voor de onteigeningen waarvan ze sinds het begin van de Cubaanse Revolutie in 1959 het voorwerp werden. In 1959 was een groot deel van het Cubaanse grootgrondbezit, bedrijven en diensten in Amerikaanse handen. Let wel, de VN erkennen onteigeningen in het belang van de bevolking. Cuba bood bovendien compensatie aan, maar de VS hebben dit steeds geweigerd, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Spanje of Frankrijk. De huidige activering van titel III van de Helms Burton wet ( de VS-blokkadewet tegen Cuba) kan tot liefst 200.000 klachten en claims leiden, die kunnen oplopen tot tientallen miljarden dollars. Voorgangers van Trump hadden dit deel van de wet altijd al opgeschort, omdat dat tot een confrontatie met de Noord-Amerikaanse bondgenoten zou leiden. Maar daar is Trump net op uit. Handelsconflict tussen de EU en de VSGisterenavond kwam die blokkadeverscherping opeens middenin het opflakkerende handelsconflict tussen de VS en EU te staan. Cuba werd zo het nieuw strijdtoneel van het handelsconflict. Logisch, want de Noord-Amerikaanse demarche kan grote gevolgen hebben voor Europese ondernemingen. De EU is de grootste handelspartner van Cuba. Europese ondernemingen hebben de afgelopen jaren flink geïnvesteerd op het Caribische eiland, ook in activa die decennia eerder genationaliseerd werden door de Cubaanse Revolutie. Spanje alleen al investeert jaarlijks zowat 300 miljoen euro in Cuba, zeker in de toerisme industrie. Nu loopt het een risico op grote schadeclaims. Europa dreigt terug te slaan Europa is niet van plan om die sancties te ondergaan. De Spaanse krant El Pais lekte een brief uit waarin Europese buitenlandverantwoordelijke Federica Mogherini en de Europese commissaris voor Handel Cecilia Malmström zich tot Pompeo richten. ‘De EU zal zich genoodzaakt zien alle instrumenten te gebruiken die ze ter beschikking heeft om haar belangen op Cuba te beschermen’, waarschuwden ze. Brussel zal zowiezo een klacht in dienen bij de Wereldhandelsorganisatie als de VS hun plannen uitvoeren. Maar ze dreigen ook met de confiscatie van activa van Amerikaanse bedrijven op Europees grondgebied ter compensatie van schade die Europese bedrijven eventueel lijden. ‘Als een Amerikaanse hotelketen voor een rechtbank in de VS een schadevergoeding van een Europese sectorgenoot eist, kan de Europese keten een gelijkaardige compensatie van dat Amerikaanse bedrijf eisen voor een Europese rechtbank’, staat in de brief. Cuba hard getroffen Als de VS en de EU het spel hard spelen, dan zijn we vertrokken voor een jarenlange procedureslag. Deze rechtsonzekerheid zal buitenlandse bedrijven nog meer afschrikken dan nu al het geval is. Deze flagrante agressie van president Trump gaat volledig in tegen de strategie van de Europese Unie die op voet van gelijkheid en respect een politieke dialoog met Cuba heeft opgestart. Daarbovenop kondigde John Bolton op 17 april 2019 aan dat er opnieuw een verstrenging komt van de voorwaarden voor Noord-Amerikanen om naar Cuba te reizen, en beperkingen op geldtransfers van Cubanen in de VS naar hun families op het eiland (de zogenaamde remesas). Noord-Amerikanen kunnen vanaf nu het eiland enkel bezoeken binnen het kader van familiebezoek. Het was voormalig president Bush die ooit reis- en transferbeperkingen naar Cuba had ingesteld. Maar onder president Obama werden die beperkingen veel versoepeld. Het kabinet Trump zet hiermee weer enkele belangrijke passen terug in de ontdooiing van de relaties tussen de VS en Cuba.

De impact van die verscherping zal goed te voelen zijn. In 2018 brachten meer dan 500 000 Amerikaanse burgers van Cubaanse oorsprong en meer dan 600 000 Noord-Amerikanen een bezoek aan Cuba. Ook al kunnen de Noord-Amerikanen niet als gewone toerist het eiland bezoeken, toch waren er nog aanzienlijke mogelijheden om dat ietwat te omzeilen, via reizen onder speciale categorieën. Dit resulteerde in meer dan 100 vluchten per dag vanuit de VS naar Cuba en 10 cruises per week. Luguber detail: de extra sancties werden door de VS op een historische datum aangekondigd. Exact 58 jaar geleden vond de invasie van de Varkensbaai plaats: een mislukte invasie door rechtse Cubaanse ballingen in april 1961, opgezet door de Amerikaanse CIA. Trump en co. lijken hier hoogmoedig te willen doelen op een nieuw offensief, met de bedoeling om dit keer wel te slagen. Dat is buiten de verzetsspirit van de Cubanen gerekend. Solidariteit NU! Als Cuba solidariteitsorganisatie zijn wij gealarmeerd over de nieuwe agressie tegenover Cuba, die deel uitmaakt van het plan om de drie pijlers van de zogenaamde ’troika van tirannie’ , Venezuela, Cuba en Nicaragua, te doen vallen. Trump lijkt minder geinteresseerd in buitenlandse inmenging in de rest van de wereld dan in zijn eigen achtertuin. Het strijdtoneel verschuift naar Latijns-Amerika én de enige drie landen die weerstand bieden aan zijn imperialistische overwinningsdrang, moeten zo hard mogelijk lijden.

Wij zijn tevreden met de houding van de EU, die belooft om zich niet neer te leggen bij die opgelegde VS sancties, maar vragen naast mooie verklaringen ook daden. Het is belangrijk dat er naast de reacties van de Europese instellingen ook een signaal van de Europese burgers komt: stop de agressie tegen Cuba, heb respect voor Cuba’s en de Europa’s soevereiniteit. Cubanismo.be is actief lid van de Belgische Coordinatie voor de opheffing van de blokkade tegen Cuba. Tekende je onze petitie al?

Ga naar www.stopdeblokkade.be, teken de petitie en vraag anderen om ook te tekenen.