“
Laten we vieren dat hij een prachtige reis door het leven heeft gemaakt, te kort voor degenen onder ons die van hem hielden omwille van zijn werk en omwille van zijn persoon. We moeten in zijn voetsporen treden bij het geduldige en oneindige werk van het redden van het erfgoed van ons Cuba waar hij zoveel van hield en waar hij zijn leven aan wijdde”, sprak gisteren 31/07/’20 President Miguel Diaz-Canel die ook een officiële rouw afkondigde voor vandaag 1 augustus. In 2018 kon Cubanismo.be hem nog in Brussel ontmoeten (op de foto met Marc Vandepitte, stuurgroep en Isabelle Vanbrabant voorzitster Cubanismo.be)Eusebio Leal Spengler, de Historiador van Havana, die vrijdag op 77-jarige leeftijd overleed, zal door alle Cubanen herinnerd worden voor zijn onaflatende werk om het prachtige historische centrum van de Cubaanse hoofdstad te herstellen en weer tot leven te brengen, een complex werk waaraan hij meer dan 40 jaar heeft gewijd en waarvan hij de resultaten heeft kunnen zien.
Eens de COVID-19 epidemie onder controle is zal zijn as kunnen begroet worden in het Capitool van Havana, een emblematisch gebouw waarvan hij de restauratie mee heeft gestuurd en dat straks weer de zetel van het parlement wordt.
Titels als Doctor in de Historische Wetenschappen en Master in de Archeologische Wetenschappen en Latijns-Amerikaanse en Caribische Studies, Directeur van het Stadsmuseum en van het Office of the Historian of Havana, naast verschillende erkenningen als Honoris Causa van Cubaanse en buitenlandse universiteiten, hebben zijn buitengewone intellectuele werk van tientallen jaren onderstreept.
Loyaal, gerespecteerd als weinig anderen in Cuba en bewonderd om zijn prachtige toespraken, waarin hij o.a. zijn jeugd als katholiek seminarist vertelde, begeleidde hij in talloze rondleidingen door Oud Havana – in 1982 door de UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed – persoonlijkheden die het land bezochten.
AMBASSADEUR VAN HET ERFGOEDO.a. met de president van de Verenigde Staten, Barack Obama, in 2016, en met de koningen van Spanje, Felipe en Letizia, in november 2019, ter gelegenheid van de 500ste verjaardag van de oprichting van de stad, een mijlpaal gevierd in stijl die in zekere zin het orgelpunt vormde van het werk van Leal. Eusebio Leal was ook een voorvechter van culturele en academische banden met de Verenigde Staten, ondanks de langdurige vijandschap tussen de regeringen van beide landen.
Door zijn volharding kon hij in 2017 een van zijn meest gepassioneerde plannen realiseren, toen hij in Havana een replica van het ruiterbeeld van de Cubaanse Nationale Held José Martí (1853-1895), vereeuwigd door de beeldhouwer uit de VS: Anna Huntington, dat zich sinds de jaren zestig in het Central Park van New York bevindt, zag geïnstalleerd worden.
Leal vervolgde het werk van Emilio Roig de Leuchsenring. In 1967 begon hij met de restauratie van het Paleis van de Kapiteins Generaal, ooit het commandocentrum van de Spaanse overheersing op het eiland. De plaats werd later omgedoopt tot het Stadsmuseum en Leal installeerde er zijn hoofdkwartier, la Officina del Historiador, de uitvalsbasis voor het restauratieplan sinds 1981.
De arbeiders daar zullen zijn gebruikelijke wandeling en praatjes op de bouwplaatsen missen waarmee hij zich rekenschap gaf van de voortgang van de restauratiewerken, die volgens de medewerkers bijzonder grondig en veeleisend zijn.”
BURGEMEESTER” VAN HAVANALeal vocht een lange strijd tegen pancreaskanker, die zijn frequente aanwezigheid in de straten van Oud Havana beperkte, waar veel Cubanen hem burgemeester noemden.
Ze hebben hem ook gemist om dringende sociale problemen zoals huisvesting te bespreken, die daar worden verergerd door de extreme verslechtering van vele eeuwenoude gebouwen en overbevolking. Leal was niet alleen bezig met het herstel van musea, pleinen, parken, Capitool, Avenida del Puerto, Chinatown … maar ook met oude vervallen woongebouwen opnieuw bewoonbaar te maken voor de oorspronkelijke bewonersDoor internationale samenwerking kon Leal sommige werken laten financieren, zoals het monumentale San Francisco de Asís Klooster en kon de “
Gaspar Melchor de Jovellanos” school voor restauratiekunst worden opgericht.
In 1993 gaf de regering het Bureau van de Geschiedenis “uitzonderlijke bevoegdheden” om eigen inkomsten te genereren en die te gebruiken voor de financiering van het -door de speciale periode- onderbroken herstelplan. Dit was een belangrijke impuls voor het culturele en sociale project onder leiding van Leal in Oud Havana. Zo breidde hij een bloeiend netwerk van hotels, winkels, musea, en restaurants uit, Habaguanex genaamd, waarvan de winsten bijdragen aan het grote restauratieproject van Havana la Vieja, erkend als UNESCO werelderfgoed.
Hij viel ook op door zijn actieve verdediging van ook het immateriële nationale erfgoed: zijn gepassioneerde argument tegen de commercialisering van patriottische symbolen zoals de vlag resoneert nog steeds in de herinneringen van de Cubanen. “
Ik ben het er niet mee eens dat de Cubaanse vlag een schort is,” zei hij in 2016.
Eusebio Leal’s werk en doorzettingsvermogen hebben de aantrekkingskracht van Oud Havana, vandaag de dag het meest bezochte gebied van de hoofdstad, geïnternationaliseerd.
Geboren op 11 september 1942, studeerde hij tussen 1974 en 1979 Geschiedenis in Havana. Met een beurs deed hij postdoctorale studies over de restauratie van historische centra in Italië. Hij was ook lid van de Cubaanse Academie voor Taalkunde, waar hij de stoel “
F” bekleedde. Naast zijn masterclasses heeft hij essays en artikelen geschreven over de Cubaanse geschiedenis, VS-Cuba kwesties, restauratie en museologie die in binnen en buitenland zijn gepubliceerd.
Leal was tot op het eind afgevaardigde van de Nationale Assemblee van Cuba, voorzitter van de Nationale Unie van Historici van het eiland, hoofd van de Monumentencommissie van Havana, lid van de Smithsonian society in de Verenigde Staten en van de Unie van Latijns-Amerikaanse Hoofdsteden.
Talrijk zijn de nationale en internationale onderscheidingen:Nationale Prijs voor Sociale en Menswetenschappen 2016, prijs van het Gran Teatro de La Habana Alicia Alonso, Doctor Honoris Causa van de Universidad Nacional Mayor de San Marcos, in Peru, en de Henry Hope Reed award, van de Universiteit Notre Dame, in Chicago.
Hij werd ook onderscheiden met de orde van de Bevrijder Simón Bolívar in Venezuela, met die van Comendador in de orde van Isabel la Católica in Spanje, in de orde van Arts et Lettres in Frankrijk, ridder in de orde van Leopold II in België (2016), … en hij kreeg als eerste de nationale lifetime prijs voor Cubaans Cultureel Erfgoed op grond van zijn “uitzonderlijke verdiensten” en zijn “voorbeeldig engagement”.
Buitenlandminister Reynders speldt Eusebio Leal de Leopoldsorde op in 2016El DiarioCubadebateCubanismo.be