De deelnemers aan de solidariteitsdag Che Presente van 2009 kregen uittreksels te zien uit de interviews met de officiële vertegenwoordigers in Brussel van Bolivië, Cuba, Ecuador, Nicaragua en Venezuela, lidstaten van de ALBA, de Bolivariaanse Alliantie voor de volkeren van Ons Amerika (Alianza bolivariana para los pueblos de nuestra America).
Onze gasten vertelden natuurlijk meer dan we op een maar minuten konden tonen, en daarom geven we hier een uitgebreide versie van hun verhaal. We vroegen hen ons iets te zeggen over de betekenis van de ALBA voor hun land, en de specifieke rol van Cuba hierin, want Cuba lag met Venezuela aan de basis van deze nieuwe vorm van internationale samenwerking.
Van levensbelangJessica Elio Mansilla, zaakgelastigde a.i. van de Ambassade van BoliviëMw. Mansilla verwees vooral naar de top van de ALBA-landen die op 16 en 17 oktober in Cochabamba, Bolivië plaatsvond. De agenda betrof vooral het handelsverkeer tussen de landen, en de oprichting van een voorlopig nog virtuele gemeenschappelijke munt, de sucre. Het lijkt mij onmogelijk om in een paar woorden duidelijk te maken welk enorm belang de ALBA voor onze volkeren betekent.
De ALBA is voor ons land van levensbelang, en we hebben daarom op nationaal vlak geen moeite gespaard voor de 7e topontmoeting.
Deze top wekt heel veel verwachtingen, niet alleen op internationaal en regionaal vlak, maar ook op nationaal vlak. In tegenstelling tot andere multilaterale, subregionale en regionale topontmoetingen zullen op deze top voorstellen op tafel liggen van de volkeren die de Latijns-amerikaanse eenheid nastreven.
Deze top geeft ook ruimte aan een alternatieve parallelle top van de sociale bewegingen en vormt een aanvulling op de ALBA. Dat is zeer belangrijk, want het odnerscheidt zich daarmee van andere topontmoetingen. We zijn als leden van de ALBA in alle opzichten solidair met elkaar, niet alleen rond de samenwerking maar ook rond de solidariteit naar onze volkeren en volkeren van andere landen. Vandaag blijkt dat ook uit houding ten aanzien van het geliefde volk van Honduras, waaraan deze top zijn steun zal verklaren.
Wat de concrete samenwerking met Cuba betreft: het Cubaanse volk werkt op alle vlakken met ons samen.
Ik zou vooral de samenwerking op het vlak van de gezondheidszorg willen belichten, waar het dagelijks tienduizenden mensen helpt om te genezen en vooral om terug te zien. Een droom die werkelijkheid is gewordenElio Rodríguez, ambassadeur van Cuba De ALBA is voor Cuba een droom die werkelijkheid is geworden. Het is de droom van Martí, van de grote voorgangers van Latijns-Amerika om tot een echte integratie te komen van de volkeren en naties van Latijns-Amerika en de Caraïben. Die droom werd een werkelijkheid toen Cuba en Venezuela het vanaf 2000 – 2001 voorstelden.
De presidenten Fidel Castro en Hugo Chávez lanceerden dit project voor een echte integratie van Latijns-Amerika en de Caraïben, gebaseerd op de solidariteit, de vriendschap, de samenwerking en de complementariteit van de volkeren en naties van onze regio. Dat is de ALBA. Cuba heeft geprobeerd om zijn bijdrage te leveren aan dit mechanisme van echte, solidaire en democratische integratie, met zijn beste krachten en met de wil om dit integratiemechanisme te laten vooruitgaan.
We hebben onze mogelijkheden en menselijke middelen ter beschikking gesteld voor dit mooie initiatief. Gaandeweg hebben de volkeren van Latijns-Amerika en de Caraïben zich aangesloten bij dit project dat in het begin maar door twee landen werd gelanceerd: Cuba en Venezuela.
Vandaag hebben zich andere Latijns-Amerikaanse landen aangesloten: Nicaragua, Ecuador, Bolivia en enkele landen uit de Caraïben, en het is de bedoeling van alle landen die nu deel uitmaken van de ALBA om dit te verbreden tot een echt mechanisme van integratie van heel Latijns-Amerika en de Caraïben. De concrete resultaten van de afgelopen jaren tonen de betekenis van de ALBA.
Er is het fantastische project “Operatie Wonder” dat honderdduizenden Latijns-Amerikanen en mensen uit de Caraïben terug heeft laten zien. Het ging om mensen met een laag inkomen, eenvoudige mensen die geen toegang hadden tot deze medische zorgen. Het project werd gedragen door Cubaans personeel. We zijn erin geslaagd om tienduizenden, honderdduizenden armen uit Latijns-Amerika en de Caraïben terug te laten zien.
Dankzij de inspanningen van de Bolivariaanse revolutie hebben in Venezuela de programma’s “Barrio adentro” openbare gezondheidsdiensten bij mensen gebracht die tot voor een paar jaar geen toegang hadden tot elementaire gezondheidsdiensten. Met het door Cubaanse deskundigen uitgewerkte alfabetiseringsprogramma “Yo sí Puedo” heeft men miljoenen mensen in Venezuela en Bolivia leren lezen en schrijven.
Dat is de bijdrage geweest van Cuba, dat zijn personeel ten dienste heeft gesteld van dit integratiemechanisme om andere broedervolkeren te laten vooruitgaan en sociale gelijkheid te zoeken en om de grote doelstelling te halen om uit de armoede te geraken. (De ALBA is niet alleen een samenwerking tussen regeringen maar ook tussen volkeren.)Dat is het idee, de bedoeling.
Het gaat niet om een loutere samenwerking tussen staten, tussen regeringen, maar het gaat erom de burger te bereiken, de mannen, vrouwen en kinderen van deze landen, met als centrale doelstelling de armoede te bestrijden, komaf te maken met de sociale ongelijkheid en met de sociale uitsluiting. Dat is wat we met dit integratiemechanisme willen bereiken. Natuurlijk moet de staat zijn rol blijven spelen op het vlak van de economie en de handel. We zoeken echt naar een mechanisme dat de landen die deel uitmaken van dit integratiemechanisme laat samenwerken en uitwisselen. We hebben verschillende ontwikkelingsniveaus en natuurlijke rijkdommen, en het gaat er om dat ieder zijn rijkdom ten dienste van de andere stelt, dat we elkaar aanvullen. De naties die aan dit mechanisme deelnemen vullen elkaar aan op basis van solidariteit en samenwerking, en met een echte ontwikkeling voor al onze landen en volkeren als doelstelling. (De toekomst van de ALBA)We zien de toekomst zeer optimistisch tegemoet.
Ik zei het al: amper acht, negen jaar geleden begonnen we met twee landen: Venezuela en Cuba.
Vandaag zijn we met meer, en er komen er nog bij.
Allen die vandaag in dit mechanisme zitten willen de deur open laten, in de hoop dat andere volkeren van Latijns-Amerika en de Caraïben deze familie vervoegen die nog maar een paar jaren geleden het licht zag.
Dat is wat we echt willen, een mechanisme instellen dat tot een echte integratie van onze regio leidt, zoals Martí en Bolivar het droomden. Een echte integratie van de volkeren, op basis van de humanistische beginselen die de XXIe eeuw moeten leiden: de solidariteit, de samenwerking en de vriendschap. Een herbevestiging van onze soevereiniteitFernando Yépez Laso, Ambassadeur van Ecuador Ecuador heeft een diepgewortelde roeping voor integratie, en het heeft dat ook duidelijk gemaakt door zijn deelname te ratificeren in de andinogemeenschap en in elk orgaan dat de regionale integratie wil versterken en ontwikkelen.
Onze nieuwe grondwet bevat ook een duidelijk beginsel over onze internationale verhoudingen om de integratie in Latijns-Amerika en de Caraïben te verdiepen en te vergemakkelijken. ALBA betekent zonder twijfel de integratie van onze volkeren op basis van de herbevestiging van onze soevereiniteit, om een buitenlands beleid te voeren dat werkelijk soeverein is, voor een creatieve en vernieuwende samenwerking, een herbevestiging van onze identiteit in een internationale wereld die altijd maar ingewikkelder wordt, maar vooral, een waardige herbevestiging, in overeenstemming met onze realiteit en wars van elke vorm van betutteling. Een heel belangrijk onderdeel van ALBA is precies de samenwerking tussen de lidstaten: samenwerking op het vlak van energie en financiën. De ALBA-landen, waarvan sommigen ook aangesloten zijn bij de Bank van het Zuiden, hebben de sucre gekozen als munteenheid voor de handelstransacties. Dat wil zeggen dat we met grote en besliste stappen vooruitgaan. De ALBA is een open proces, en we hopen dat andere landen die er belang bij hebben om mee te doen toenadering zullen zoeken.
Natuurlijk moet je om lid te zijn van de ALBA een gemeenschappelijke visie hebben, en ik denk dat de integratievisie van de ALBA typisch is voor onze regio.
Uiteraard, zoals ik al zei, vallen de belangen in onze regio samen. Het is belangrijk dat Europa de Latijns-Amerikaanse realiteit kent en dat de Latijns-Amerikanen de Europese realiteit kennen. Het wederzijds begrip, de wederkerige kennis van de politieke, economische en sociale realiteiten van de internationale actoren maakt het precies mogelijk om vruchtbare betrekkingen op te bouwen, bilaterale betrekkingen die onze gemeenschappelijke belangen een impuls kunnen geven. Sinds de jaren negentig heeft Latijns-Amerika een relatie opgebouwd met de Europese Unie op basis van een aantal gemeenschappelijke elementen en waarden.
Een wind van verandering waait ontegensprekelijk over Latijns-Amerika, en ook in Europa verplichten de uitbreiding van de Europese Unie, de financiële crisis en zovele elementen van de internationale situatie tot een veel meer geactualiseerde gemeenschappelijke visie die juist vertrekt van deze wederzijdse kennis om een bilaterale betrekking te voeden en weer te lanceren die echt ten dienste staat van de volkeren, en in het geval van de Latijns-Amerikaanse landen, en van Ecuador in het bijzonder, om de huidige toestand te kennen en ons hevig verlangen en onze prioriteit voor de mens en vooral om een meer rechtvaardige en eerlijke maatschappij op te bouwen. Alleen door elkaar beter te leren kennen, door onze hoogste waarden te respecteren, zullen we onze historische bestemming kunnen bereiken, die zijn fundamentele doelstellingen heeft in een identiteit die zovelen hebben geschapen door hun bloedvergieten en hun strijd voor een vrij en solidair continent met een autentieke visie op de wereld. Tegengewicht Lautaro Sandino Montes, zaakgelastigde a.i. en raadgever, Ambassade van Nicaragua Ik wil van de gelegenheid gebruikmaken om in naam van de Regering voor de Heropbouw van de Nationale Eenheid, onder leiding van commandant Daniel Ortega Saavedra, president van Nicaragua, alle deelnemers aan deze activiteit te begroeten. We vinden deze activiteit zeer belangrijk, want we herinneren ons en brengen hulde aan de inspanningen die de ALBA geleverd heeft voor Latijns-Amerika en Nicaragua in het bijzonder. Onze deelname aan de ALBA vormt een soort tegengewicht voor elk ander initiatief dat de klemtoon op de markt legt, zoals bijvoorbeeld de ALCA. Voor ons betekent de ALBA een fantastische inspanning van de solidariteit van het nieuwe type die de Zuid-zuidbetrekkingen moet beheersen. Jullie weten dat Latijns-Amerika door een heel belangrijk en interessant veranderingsproces gaat, en de ALBA speelt hierin een hoofdrol in de strijd tegen de armoede en sociale uitsluiting. Ik wil hier in het bijzonder van de gelegenheid gebruikmaken om het Cubaanse volk te danken voor de inspanningen voor Nicaragua, en het is fantastisch om, in het kader van de ALBA, de duizenden Cubanen te zien die de Nicaraguanen komen helpen om vooruit te gaan. Ik wil vooral drie zeer belangrijke zaken aanhalen: in de eerste plaats de inspanning en solidariteit van het Cubaanse volk voor de uitvoering van het alfabetiseringsprogramma van onze regering, via Yo Sí Puedo, de uiterst succesvolle en internationaal erkende Cubaanse methode. In de tweede plaats denk ik aan de prachtige deelname van Cubaanse medische deskundigen die naar ons land zijn gekomen om ons te helpen met een van de problemen die de regionale ontwikkeling in de weg staan, namelijk de gezondheidsproblemen.
Zoals jullie kunnen vaststellen, speelt Cuba voor ons op het vlak van de gezondheidszorg en het onderwijs een heel belangrijke rol. En we moeten ook de inspanningen van Cuba vermelden op het vlak van de energie, waarbij Cuba ons helpt, of beter gezegd de inspanningen met ons deelt om de energiesituatie van ons land te verbeteren en te veranderen, via steun voor de functionerende energiecentrales.
Die centrales zorgden ervoor dat er geen stroomonderbrekingen meer zijn zoals we die hebben gekend voor de regering van commandant Daniel Ortega aantrad, en ze geven ons de kans om vooruitgang te boeken. Een alternatief voor het neoliberalismeAntonio García, ambassadeur van Venezuela De Bolivariaanse Alliantie voor de Volkeren van ons Amerika begon met de ondertekening op 14 december 2004 van een gemeenschappelijke verklaring van Venezuela en Cuba. Het is een nieuw mechanisme voor internationale betrekkingen geworden voor momenteel negen landen. Het begon als een alternatief voor het neoliberalisme en vormt vandaag een geconsolideerd integratiemechanisme. Het is op het punt gekomen dat het in de week van 16-17 oktober 2009 een akkoord heeft bereikt om de dollar te vervangen door de sucre als wisselmunt voor de handel. Dat is een maatregel zonder weerga in de geschiedenis van Latijns-Amerika, en het is de eerste keer dat een regionaal forum afdoende maatregelen treft tegen de crisis van het wereldkapitalisme. Het belang van de ALBA voor de volkeren van ons Amerika ligt in het feit dat er voor het eerst een mechanisme wordt geschapen dat zich baseert op de solidariteit en de complementariteit van de volkeren om samen het hoofd te bieden aan de uitdagingen in een internationale context die beheerst wordt door een diepe crisis van het kapitlistische systeem. In dat kader zijn er verschillende uiterst belangrijke projecten gerealiseerd, zoals de missies Robinson, Sucre en Milagro. Er kwamen sociale projecten en sociale oplossingen voor miljoenen inwoners van deze landen van Latijns-Amerika.
De zanger-componist Pablo Milanés zei in zijn Latijns-Amerikaans lied: Bolivar zette een ster aan het firmament die naast die van Martí schitterde, Fidel verleende haar waardigheid om op deze aarde rond te lopen. De volkeren van de ALBA, van de Bolivariaanse Alliantie voor de Volkeren van ons Amerika, hebben deze ster geplukt. Ze hebben die ster als gids genomen voor hun bevrijdende processen, voor hun gevechten voor de vrijheid, de sociale rechtvaardigheid en de soevereiniteit. De internationale solidariteit is historisch het symbool van de Cubaanse Revolutie.
Ze is een inspiratiebron geweest voor Ecuador, Bolivië, Nicaragua en Honduras, dat vandaag een ijzeren militaire regime heeft van coupplegers die zullen moeten wijken voor de grondwettelijke president Manuel Zelaya. We hebben van die internationale solidariteit geleerd, we hebben met elkaar gedeeld, we hebben het in ons opgenomen, om vervolgens een mechanisme van regionale integratie te ontwikkelen die deze solidariteit als een fundamenteel beginsel hanteert. Met deze solidariteit en complementariteit zullen we kunnen vooruitgaan op het pad naar de menselijke ontwikkeling, naar de integrale ontwikkeling van de mens, waar de mens centraal zal staan in elk economisch, politiek en sociaal model. Precies op een moment van kapitalistische economische crisis staan de neoliberale modellen in het midden van het debat. Vandaag debatteert men op internationaal vlak of het Internationaal Monitair Fonds meer of minder macht moet krijgen om dezelfde recepten van altijd weer toe te passen. Daartegenover versterkt de Bolivariaanse Alliantie voor de Volkeren van ons Amerika zich, het versterkt zich elke dag meer als een mechanisme dat echte oplossingen biedt voor de problemen van ons Amerika. Leve Che! Leve Cuba! Leve de ALBA! Meer lezen over ALBA (in het Spaans): www.alternativabolivariana.org