Vakbonden en gezondheidsorganisaties in Honduras maken zich ernstige zorgen over hun toekomst. De rechtse regering wil met een hervorming van de strafwet alle vormen van protest strafbaar maken. Tegelijkertijd zou de straffeloosheid voor corruptie en geweld tegen vrouwen door de hervorming vergroten.

Het voorstel vormt een direct gevaar voor het bestaan van vakbonden en ngo’s. Het zou organiseren van betogingen en protestacties onmogelijk maken. In de nieuwe strafwet zou de politie iedereen kunnen oppakken die “vergadert met als doel om misdaden te plegen” en organisaties verbieden die dit soort vergaderingen stimuleren. Ook het verstoren van de openbare orde kan één tot drie jaar gevangenisstraf kosten. Organisaties die zich schuldig maken aan het ‘creëren van openbare chaos’ , worden illegaal verklaard.

Het Hondurese middenveld vreest dat de vage definiëringen de deur openzet voor het willekeurig oppakken van mensen, het verbieden van betogingen en van organisaties die kritisch zijn voor de overheid. Geen onterechte vrees in een land dat nu al bekend staat om criminalisering van protesten en sociale leiders. Denk maar aan de moord op Berta Cáceres voor haar verzet tegen mijnbouw en het vernietigen van het milieu in Honduras.

Ook wordt de definitie van terrorisme en terroristische organisaties uitgebreid, waardoor sociaal protest bestempeld zou kunnen worden als een terroristische daad. Honduras vormt hiermee spijtig genoeg geen uitzondering in de regio. Ook in buurlanden Nicaragua en Guatemala proberen autoritaire regeringen op die manier kritische middenveldorganisaties te intimideren.

Tegelijkertijd zou de nieuwe strafwet de strafmaat voor drugshandel en fraude met overheidsmiddelen verminderen. Gezien de vele drugs- en corruptieschandalen waarbij toppolitici – inclusief president Juan Orlando – betrokken zijn, lijkt het erop dat de politieke elite de straffeloosheid voor zichzelf aan het organiseren is. Ook de strafmaat voor verkrachtingen en moorden op vrouwen zou naar beneden gaan, wat het vrouwonvriendelijke karakter van de conservatieve regeringspartij Partido Nacional blootlegt.

Weerwerk door middenveldHet is geen toeval dat de regering een hervorming probeert door te duwen middenin de coronacrisis. Door de lockdown kunnen er geen betogingen, stakingen of protestacties georganiseerd worden. Toch laten sociale organisaties en activisten het hier niet bij. Ze dienden al een bezwaar in bij het grondwettelijk hof, omdat de grondwet duidelijk stelt dat wetswijzigingen tijdens een noodtoestand enkel in heel specifieke gevallen toegelaten zijn. Daarmee willen in ze in de eerste plaats vermijden dat er in de huidige context een parlementaire stemming komt.

Er wordt ook druk uitgeoefend op de parlementsleden. De vakbonden lichten in een speciale online commissie al toe wat de risico’s zijn voor de mensenrechten, vrijheid van mening en van organisaties indien deze wet goedgekeurd zou worden. Ze maakten ook duidelijk dat een stemming tijdens de noodtoestand ongrondwettelijk zou zijn.

Sociale bewegingen zijn campagnes gestart op sociale media om de bevolking in te lichten over het schandalige voorstel. Ook zijn de internationale arbeidsorganisatie en het commissariaat voor mensenrechten van de Verenigde Naties aangeschreven om erop te wijzen dat de nieuwe strafwet lijnrecht ingaat tegen (bindende) internationale verdragen die het land mee ondertekende. Wordt vervolgd!