De Verenigde Staten zetten hun druk op Cuba verder op, ditmaal door zich te richten op een van de meest gewaardeerde pijlers van de Cubaanse solidariteit: de internationale medische missies. De VS minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, heeft aangekondigd dat hij sancties zal opleggen aan landen en individuen die samenwerken met dit programma, dat miljoenen mensen wereldwijd van hoogwaardige gezondheidszorg voorziet.

Een nieuwe fase in de VS- sanctiepolitiek

Sinds zijn benoeming tot minister van Buitenlandse Zaken onder Donald Trump, voert Rubio een harde koers tegen Cuba. Eén van zijn eerste beleidsdaden was de heropname van Cuba op de lijst van staats-sponsors van terrorisme – een stap die alle hoop op een normalisering van de diplomatieke betrekkingen tussen de twee landen kelderde.

Op 25 februari intensiveerde Rubio zijn offensief door landen te ontmoedigen Cubaanse artsen te ontvangen. Hij beweert dat het programma, waarbij Cuba medisch personeel naar landen stuurt die een tekort aan gezondheidswerkers hebben, neerkomt op gedwongen arbeid. Op basis van dit argument wil hij sancties opleggen aan overheden, diplomaten en andere betrokkenen – inclusief hun familieleden. Deze nieuwe maatregel maakt deel uit van een bredere strategie om de Cubaanse Revolutie te ondermijnen. De Cubaanse minister van Buitenlandse Zaken, Bruno Rodríguez, veroordeelde de beslissing en stelde dat Rubio zijn persoonlijke agenda boven de belangen van de Verenigde Staten plaatst. President Miguel Díaz-Canel hekelde de aanval op sociale media en vroeg zich af hoe het schaden van medische hulp aan miljoenen mensen de reputatie van de VS zou kunnen verbeteren.

Een lange traditie van internationale solidariteit en het uitsturen van dokters

Cuba’s medische missies hebben een lange traditie die dateert van vlak na de start van de Revolutie in Cuba. In 1963, kort na de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog, stuurde het land zijn eerste brigade van artsen naar Algerije. De gezondheidszorg daar was zwaar getroffen door de massale uittocht van Franse medici na de onafhankelijkheid. Fidel Castro, die de urgentie van de situatie inzag, riep Cubaanse artsen op om hun Algerijnse collega’s te ondersteunen:

“We kunnen nu slechts 50 artsen sturen, maar over enkele jaren misschien honderden. Wij helpen onze broeders, omdat de Revolutie het recht heeft de vruchten te plukken van wat zij heeft gezaaid.”

Sindsdien heeft Cuba meer dan 400.000 medische professionals uitgezonden naar meer dan 160 landen. De missies voorzien in gezondheidszorg voor gemeenschappen die historisch onderbemand zijn, zoals inheemse dorpen in Brazilië of achtergestelde wijken in het mondiale zuiden. Tijdens de COVID-19-pandemie werden Cubaanse artsen, – georganiseerd in de Henry Reeve Brigade -, naar tientallen landen gestuurd, waaronder Italië. Hun werk heeft miljoenen mensen toegang gegeven tot gratis en kwalitatieve gezondheidszorg.

Medische hulp als pijler van de Cubaanse economie

Naast humanitaire motieven vormt de export van medische diensten ook een cruciale bron van inkomsten voor Cuba. In een context waarin de VS blokkade de economie verstikt, biedt de medische sector een van de weinige mogelijkheden om deviezen te genereren. Tussen 2011 en 2025 werd hiermee naar schatting meer dan 11 miljard dollar verdiend.

Momenteel werkt Cuba samen met bijna 60 landen om medische hulp te verlenen. Naast de zorgsector levert het ook expertise in andere domeinen. Het terugdringen van deze internationale dienstverlening zou niet alleen een klap zijn voor de Cubaanse economie, maar ook voor de miljoenen mensen die afhankelijk zijn van deze medische zorg.

De politieke en humanitaire impact van de aanval uit de VS

De VS- aanval op het Cubaanse medische programma past binnen een bredere strategie om de Cubaanse staat te verzwakken. Door sancties op te leggen aan landen die samenwerken met Cuba, wil Rubio het eiland verder isoleren en zijn inkomstenbronnen droogleggen.

Deze maatregel zal echter niet alleen Cuba treffen. Overal ter wereld, van Latijns-Amerika tot Afrika, rekenen regeringen en burgers op de inzet van Cubaanse artsen om essentiële gezondheidszorg te garanderen. Het ondermijnen van deze samenwerking zal vooral de meest kwetsbare gemeenschappen raken.

Met deze escalatie blijft de VS zijn beleid van economische en diplomatieke agressie tegen Cuba voortzetten. De vraag blijft echter: hoelang kan Washington doorgaan met het criminaliseren van een programma dat wereldwijd als een voorbeeld van solidariteit en internationale samenwerking wordt gezien?

Steun de Cubaanse internationale missies: Solidariteit in tijden van sancties

De aanval op de Cubaanse internationale medische missies is geen losstaand feit. Het maakt deel uit van een bredere strategie om staten die een alternatief sociaal model nastreven, economisch en politiek te verzwakken. De Cubaanse Revolutie heeft altijd ingezet op internationale solidariteit, niet alleen als diplomatiek instrument, maar als fundamentele ethische pijler van haar beleid. Dat wordt duidelijk in de honderden medische missies die sinds 1963 miljoenen mensen hebben geholpen, maar ook in de bredere opvatting van solidariteit als een gedeelde strijd voor een rechtvaardigere wereldorde.

De Cubaanse medische brigades illustreren een principe dat in veel samenlevingen onder druk staat: het idee dat gezondheidszorg een recht is, en geen handelswaar. In een tijd waarin neoliberale structuren publieke diensten steeds verder uithollen, herinnert Cuba ons eraan dat een andere weg mogelijk is. Het tonen van die andere weg komt Cuba en haar Revolutie duur te staan door het opleggen van economische sancties en beperkingen aan het eiland en haar bevolking.

We willen de solidariteit met Cuba concreet versterken niet enkel door ons uit te spreken maar ook door te handelen en concrete solidariteit te tonen: Onze Paascampagne 2025 wil hier haar steentje bijdragen. Door deel te nemen, steun je initiatieven die concrete hulp bieden aan Cuba en draag je bij aan het bewustmaken van de impact van de Amerikaanse blokkade. Elk verkocht chocoladezakje is een kleine daad van verzet tegen een systeem dat winst boven mensen stelt.

Door de Cubaanse strijd te ondersteunen, verdedigen we niet alleen een volk dat onderdrukking trotseert, maar ook een bredere visie op de wereld waarin gezondheid, onderwijs en solidariteit universele rechten zijn. Net zoals Cuba sinds 1963 artsen en specialisten naar de meest kwetsbare gemeenschappen stuurt, kunnen wij – op onze eigen manier bijdragen om de Cubanen te steunen en hen energie te geven in deze donkere dagen.

Paaseitjes bestellen en zo onze campagne steunen doe je heel eenvoudig: Geef hier alvast je bestelling door.

Bron: Destroying Cuba’s international medical missions: Marco Rubio’s new goal. (2025, 27 februari). Peoples Dipatch. https://peoplesdispatch.org/2025/02/27/destroying-cubas-international-medical-missions-marco-rubios-new-goal/

foto: MINSAP Cuba