Velen kennen mijn solidariteit met de Cubaanse Revolutie. Al 40 jaar kom ik vaak op het eiland, voor werk en uitnodigingen voor evenementen. Gedurende lange tijd heb ik bemiddeld bij de hervatting van de dialoog tussen de katholieke bisschoppen en de Cubaanse regering …… zoals beschreven in mijn boeken “
Fidel en de godsdienst” en “
Paradise Lost – Reizen naar de socialistische wereld” . Ik adviseer de Cubaanse regering over de uitvoering van het Plan voor Onderwijs in Voedselsoevereiniteit en Voeding.
Ik ken het Cubaanse dagelijkse leven tot in detail, inclusief de moeilijkheden waarmee de bevolking te kampen heeft, het in twijfel trekken van de revolutie, de kritiek van de intellectuelen en kunstenaars van het land. Ik heb gevangenissen bezocht, gesproken met tegenstanders van de revolutie, samengewoond met Cubaanse priesters en leken die tegen het socialisme zijn.
Wanneer men mij zegt: Braziliaan, er is geen democratie op Cuba, daal ik af van de abstractie van woorden naar de realiteit. Hoeveel foto’s of nieuwsberichten heb je gezien of zie je van Cubanen die in armoede leven, bedelaars verspreid over de trottoirs, kinderen achtergelaten op straat, gezinnen onder viaducten? … criminele bendes, lange rijen zieken die jaren wachten om in een ziekenhuis behandeld te worden?
Ik waarschuw mijn vrienden: als je rijk bent in Brazilië en in Cuba gaat wonen, zal je er de hel kennen. Je zal niet elk jaar van auto kunnen veranderen, geen merkkleding kunnen kopen, vaak niet op vakantie naar het buitenland kunnen gaan. En bovenal zal je niet andermans werk kunnen uitbuiten, je werknemers in het ongewisse laten, “trots” zijn op Maria, die al 20 jaar voor je kookt en die je de toegang tot je eigen huis, scholing en ziektekostenverzekering ontzegt.
Als je uit de middenklasse komt, bereid je dan maar voor op het vagevuur. Hoewel Cuba niet langer een genationaliseerde economie is, blijft de bureaucratie bestaan, moet je geduld hebben in de rijen op de markten, zijn veel producten die deze maand verkrijgbaar zijn de volgende maand misschien niet meer verkrijgbaar als gevolg van problemen bij de invoer.
Maar als je in loondienst, arm, dakloos of landloos bent, bereid je dan voor op een paradijselijke ervaring. De revolutie zal je drie fundamentele mensenrechten garanderen: voedsel, gezondheid en onderwijs, én huisvesting en werk. Je mag dan wel niet altijd eten wat je lekker vindt, maar je zal nooit honger lijden. Je gezin zal onderwijs en medische zorg krijgen, met inbegrip van complexe operaties, geheel gratis, als plicht van de staat en als recht van de burger.
Er is niets zo geprostitueerd als taal. De befaamde democratie die in Griekenland is ontstaan, heeft haar verdiensten, maar het is goed eraan te herinneren dat Athene in die tijd 20.000 inwoners telde die leefden van de arbeid van 400.000 slaven… Wat zou een van deze duizenden horigen antwoorden als hem gevraagd werd naar de deugden van de democratie?
Ik wens niet dat de toekomst van Cuba wordt als het heden van Brazilië, Guatemala, Honduras of zelfs Puerto Rico, een kolonie van de Verenigde Staten, die onafhankelijkheid wordt ontzegd. Evenmin wil ik dat Cuba de Verenigde Staten binnenvalt en een kustgebied van Californië bezet houdt, zoals de VS doet met Guantánamo, dat een centrum is geworden voor de foltering en illegale opsluiting van vermeende terroristen.
Democratie betekent voor mij het “
Onze Vader” – het gezag dat wordt gelegitimeerd door de wil van het volk – en “ons brood” – het delen van de vruchten van de natuur en de menselijke arbeid. Verkiezingsrotatie is geen garantie of waarborg voor democratie. Brazilië en India, die als democratieën worden beschouwd, zijn duidelijke voorbeelden van ellende, armoede, uitsluiting, onderdrukking en lijden.
Alleen degenen die de realiteit van Cuba vóór 1959 kennen, weten waarom Fidel zoveel steun van de bevolking had om de revolutie naar de overwinning te leiden. Het land stond bekend als het “
Caribisch bordeel”. De maffia domineerde het bankwezen en het toerisme, daar zijn verschillende films over gemaakt. De belangrijkste wijk van Havana, het huidige Vedado (= lett. :Verboden Toegang), heeft deze naam omdat zwarten er niet mochten rondlopen…
De Verenigde Staten hebben zich er nooit bij neergelegd dat zij Cuba niet konden onderwerpen. Daarom probeerden huurlingen, vlak na de overwinning in de Sierra Maestra, het eiland binnen te vallen. Zij werden in april 1961 verslagen. Het jaar daarop kondigde president Kennedy de blokkade van Cuba af, die tot op de dag van vandaag voortduurt.
Cuba heeft weinig natuurlijke hulpbronnen. Het moet meer dan 60% van de basisproducten van het land invoeren. Met de verscherping van de blokkade door Trump – 243 nieuwe maatregelen die tot nu toe niet werden opgeheven door Biden – en door de pandemie, die zich richtte op een van de belangrijkste bronnen van inkomsten van het land: het toerisme, verslechterde de binnenlandse situatie.
Cubanen moeten de broekriem aanhalen. Vervolgens hebben degenen die ontevreden zijn over de Revolutie, die zich in de baan van de “
Amerikaanse droom” bewegen, de protesten van zondag 11 juli bevorderd – met de “solidaire” hulp van de CIA, waarvan het hoofd zojuist een rondreis door het continent heeft gemaakt, bezorgd over de uitslag van de verkiezingen in Peru en Chili.
De beste persoon om de huidige situatie in Cuba uit te leggen is zijn president, Díaz-Canel: “
De financiële, economische, commerciële en energievervolging is begonnen. Zij (het Witte Huis) willen een interne sociale omwenteling in Cuba om te kunnen oproepen tot “humanitaire missies” die zich zullen vertalen in invasies en militaire inmenging”. “
We zijn eerlijk geweest, we zijn transparant geweest, we zijn duidelijk geweest en we hebben onze mensen te allen tijde uitgelegd hoe complex de huidige situatie is. Ik herinner me dat we meer dan anderhalf jaar geleden, toen de tweede helft van 2019 begon, moesten uitleggen dat we ons in een moeilijke situatie bevonden. De Verenigde Staten waren begonnen met het intensiveren van een reeks beperkende maatregelen, het verscherpen van de blokkade, financiële vervolgingen tegen de energiesector, met als doel onze economie te verstikken. Dit zou de gewenste massale sociale uitbarsting uitlokken, om op te roepen tot een “humanitaire” interventie, die zou uitlopen op militaire interventies”.”
Deze situatie duurde voort, toen kwamen de 243 maatregelen (van Trump, om de blokkade aan te scherpen) die we allemaal kennen en ten slotte werd besloten om Cuba op de lijst te zetten van landen die terrorisme sponsoren. Al deze beperkingen hebben verschillende bronnen van inkomsten in buitenlandse valuta, zoals toerisme, reizen van Cubaans-Amerikanen naar ons land en geldovermakingen, sterk beknot.
Er was ook een plan om de Cubaanse medische brigades en de Cubaanse solidariteitssamenwerkingsverbanden, die een groot deel van de buitenlandse valuta voor deze samenwerking ontvingen, in diskrediet te brengen”. “
Deze hele situatie heeft geleid tot een situatie van tekorten in het land, voornamelijk aan voedsel, medicijnen, grondstoffen en inputs, zodat wij onze economische en productieprocessen moeilijk kunnen ontwikkelen die tegelijkertijd bijdragen aan de export. Twee belangrijke elementen vallen weg: het vermogen om uit te voeren en het vermogen om middelen te investeren”.”
We hebben ook te maken met beperkingen op het gebied van brandstof en reserveonderdelen, en dit alles heeft geleid tot een niveau van ontevredenheid, gevoegd bij de opgehoopte problemen die we hebben kunnen oplossen en die voortkwamen uit de Speciale Periode (1990-1995, toen de Sovjet-Unie ineenstortte). De Cubaanse economie werd toen zwaar getroffen door de ineenstorting van de Sovjet-Unie, met ernstige gevolgen voor de Cubaanse economie. Samen met een woeste mediacampagne om de Cubaanse regering in diskrediet te brengen, als onderdeel van de onconventionele oorlog, die probeert de eenheid tussen de partij, de staat en het volk te verbreken; en die tot doel heeft de regering te beschrijven als ontoereikend en niet in staat om het Cubaanse volk welzijn te verschaffen”. “
Het voorbeeld van de Cubaanse Revolutie heeft de Verenigde Staten 60 jaar lang veel last bezorgd. Zij pasten een onrechtvaardige, misdadige en wrede blokkade toe, die nu door de pandemie nog wordt versterkt. Blokkades en beperkende acties hebben zij nog nooit tegen enig ander land uitgevoerd, zelfs niet tegen de landen die zij als hun grootste vijanden beschouwen. Het is dus een pervers beleid geweest tegen een klein eiland dat alleen maar zijn onafhankelijkheid, zijn soevereiniteit wil verdedigen en zijn samenleving met zelfbeschikking wil opbouwen, volgens beginselen die door meer dan 86% van de bevolking zijn gesteund”. “
Te midden van deze omstandigheden ontstond een pandemie, een pandemie die niet alleen Cuba trof maar de hele wereld, met inbegrip van de Verenigde Staten. Zij trof de rijke landen en het moet gezegd dat noch de Verenigde Staten, noch deze rijke landen in staat waren de gevolgen van deze pandemie op te vangen. De armen zijn er benadeeld, omdat er geen overheidsbeleid is dat op de mensen is gericht, en de indicatoren van de strijd tegen de pandemie zijn in veel gevallen slechter dan die van Cuba. De infectie- en sterftecijfers per miljoen inwoners zijn in de VS aanzienlijk hoger dan in Cuba: de VS registreerden 1.724 sterfgevallen per miljoen, Cuba 47! Terwijl de VS zich verschansten in vaccin-nationalisme, ging de Henry Reeve Brigade van Cubaanse artsen door met haar werk onder de armste mensen ter wereld” en dus verdient zij natuurlijk de Nobelprijs voor de Vrede, vind ik. “
Zonder de mogelijkheid om Cuba met succes binnen te vallen, volhardt de VS in een rigide blokkade. Na de val van de USSR, die het eiland de middelen verschafte om de blokkade te omzeilen, trachtten de Verenigde Staten hun controle over het Caribische land te vergroten. Vanaf 1992 stemde de Algemene Vergadering van de VN met een overweldigende meerderheid voor beëindiging van de blokkade.
De Cubaanse regering meldde dat Cuba tussen april 2019 en maart 2020 5 miljard dollar aan potentiële handel verloor door de blokkade; in de afgelopen zes decennia heeft het land het equivalent van 144 miljard dollar verloren. Nu heeft de Amerikaanse regering de sancties tegen scheepvaartmaatschappijen die olie naar het eiland brengen ook nog verscherpt”.
Het is deze kwetsbaarheid die een flank opent voor demonstraties van ontevredenheid, zonder dat de regering daar tanks en troepen tegenover zet. De veerkracht van het Cubaanse volk, gevoed door voorbeelden als Martí, Che Guevara en Fidel, is onoverwinnelijk gebleken. En aan hen zijn wij – allen die strijden voor een rechtvaardiger wereld – solidariteit verschuldigd.
REDH Cuba*: Frei Betto is een Braziliaans priester van de orde van de Dominicanen. Tijdens de dictatuur in zijn land zat hij vier jaar gevangen voor het helpen ontsnappen van landgenoten uit de klauwen van de militairen. In de jaren tachtig bezocht hij Havana en hield hij veelvuldige en langdurige interviews met Fidel Castro, met als resultaat een boek: Fidel en de godsdienst’, waarin Castro zijn opvattingen over het christendom uiteenzette, wat de betrekkingen tussen Castro’s regering en de Cubaanse katholieke kerk heeft verbeterd. Gelovigen werden sindsdien niet meer uitgesloten als lid van de PCC.