Cuba heeft decennialang blijk gegeven van een ongelooflijke veerkracht tegen de economische oorlog waarmee de VS-regering de economie wil verstikken en honger en ontbering creëren om het land te destabiliseren. De huidige noodsituatie is het gevolg van die 60 jaar lange blokkade door de VS, de nog eens 243 extra sancties opgelegd door de regering Trump en de gevolgen van de COVID-19-pandemie.
De laatste weken is het aantal COVID-19-gevallen in Cuba het sterkst gestegen sinds het begin van de pandemie, met een ernstige uitbraak in Matanzas waar de capaciteit van de ziekenhuizen en isolatiecentra tot het uiterste is opgerekt. Vijfhonderd zorgwerkers uit andere delen van het land zijn in de provincie ingezet om te helpen.
De situatie is zeker ernstig, maar het aantal ziektegevallen en sterfgevallen ligt wel veel lager dan in de meeste andere landen, ook de Verenigde Staten zelf, met een sterftecijfer van 1.870/miljoen op 10 juli versus 139/miljoen in Cuba. In België – met nagenoeg evenveel inwoners – stierven tot nog toe meer dan 25.000 mensen, in Cuba ongeveer 1500.
Tegelijk bevindt Cuba zich te midden de ernstigste economische crisis sinds dertig jaar. De 60 jaar oude VS blokkade werd door de regering-Trump verscherpt met 243 extra sancties – die onder Biden allemaal van kracht blijven. Dat heeft al geleid tot grote tekorten aan voedsel, medicijnen en brandstof vóór de pandemie toesloeg. Bovendien weigeren steeds meer banken geld naar Cuba over te maken en werden geplande investeringen geschrapt uit angst voor VS-boetes. Het is voor Cubanen die in het buitenland wonen zeer moeilijk om geld over te maken naar familie op het eiland.[1]Met het uitbreken van COVID-19 heeft Cuba ook essentiële inkomsten uit het internationale toerisme verloren, met een daling van 94% in de eerste vier maanden van 2021. Daarnaast gooiden Bolsonaro uit Brazilië en de vorige Ecuadoriaanse president Lenin Moreno, op aansturen van de VS, in 2018 alle Cubaanse artsen hun land uit. Door die contracten te verbreken sneed Washington de Cubanen van nog een belangrijke inkomstenbron af. De Cubaanse economie kromp vorig jaar met 11%.
Door brandstoftekorten – olieleveringen worden geblokkeerd – valt de stroom vaak uit, waardoor airconditioning en koelkasten in deze hete zomer niet werken. Er staan lange rijen voor voedsel, medicijnen en basisgoederen. Het lijdt geen twijfel dat de Cubaanse bevolking het buitengewoon moeilijk heeft. Mensen met vrienden of familie in Cuba zullen gehoord hebben hoe moeilijk de situatie is.
Vorig jaar blokkeerde de VS zelfs de levering van een zending medische hulpgoederen voor Cuba, waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen, beademingsapparatuur en testapparatuur. Ondanks het feit dat Cuba over twee vaccins van eigen makelij beschikt, wordt het vaccinatieprogramma vertraagd door een gebrek aan injectiespuiten en grondstoffen, ook een direct gevolg van de blokkade, en het tekort aan deviezen (dollars en euro’s). [1] De sluiting van de kantoren van Western Union in Cuba op 27 november 2020 betekende een aanzienlijk inkomensverlies voor Cubaanse gezinnen. In de eerste vijf maanden van het 2021 heeft Cuba ongeveer 470 miljoen minder aan contante overmakingen ontvangen dan in dezelfde periode van het voorgaande jaar, een daling van 30,4%.