Interview met Claudia Salerno, tot vorige week ambassadeur van Venezuela bij de Europese Unie, die door de Raad Buitenlandse Zaken van de EU tot persona non grata is verklaard.

De betrekkingen tussen Venezuela en de Europese Unie bevinden zich opnieuw op een punt van maximale spanning. De toepassing van dwangmaatregelen door het Europese blok tegen 19 Venezolaanse mandatarissen heeft Venezuela ertoe gebracht de EU-ambassadeur in Caracas uit te wijzen. 48 uur later nam de Raad Buitenlandse Zaken van de EU dezelfde beslissing tegen de Venezolaanse ambassadeur bij de EUSalerno is tevens ambassadeur van Venezuela in het Koninkrijk België en Luxemburg, en doctor in het internationaal publiekrecht aan de Panthéon-Assas Universiteit (Frankrijk)Na bijna vijf jaar ambassadeur van Venezuela bij de EU te zijn geweest, bent u persona non grata verklaard. Wat gaat er nu gebeuren, hebt u een bepaalde tijd om te vertrekken?

Nee, nee. Ik heb de bijzonderheid dat ik drie functies heb. Ik ben een vertegenwoordiger bij de EU, maar ook buitengewoon en gevolmachtigd ambassadeur in België en Luxemburg, hetgeen betekent dat ik deze functies blijf uitoefenen. Alleen België, het gastland, kan de uitzetting gelasten. De EU kan dat niet. In de tekst van de nota die mij is overhandigd, wordt dus de term persona non grata gebruikt, maar alleen in verband met mijn rol als ambassadeur bij de Europese Unie. In de tussentijd zal ik blijven optreden als ambassadeur in België en Luxemburg.

Welke gevolgen zal de uitwijzing van uw diplomatieke afgevaardigden hebben voor Venezuela en voor de EU?

Het eerste wat moet worden benadrukt is dat Venezuela dit besluit zeer aarzelend heeft genomen. Wij hadden nooit het moment willen bereiken dat wij nu met de Europese Unie meemaken. Wij hebben alle diplomatieke middelen en alle politieke kanalen aangewend om te trachten opnieuw een constructieve dialoog met de Europese Unie tot stand te brengen. Maar juist toen wij een solide brug aan het slaan waren om de criteria vast te leggen voor een dialoog, voor een benadering van respectvolle samenwerking, besloten vier landen die zich de ‘voornaamste belangengroep van Venezuela’ in het Europese blok noemen, onverwacht een lijst van sancties tegen 19 Venezolaanse functionarissen voor te leggen, zonder overleg met de andere landen, zonder enige vorm van communicatie en zonder recht op verdediging.

Wat zijn de vier landen en wat kan hen hebben gemotiveerd?

Wat wij het meest betreuren is dat Duitsland, Frankrijk, Spanje en Nederland, die zich de kerngroep van Venezuela in de Europese Unie noemen, plots besloten om op een vergadering over Latijns-Amerikaanse en Caribische zaken in Brussel te verschijnen met een lijst van 19 personen die zij uit hun mouw hebben gehaald.

Voor ons is het geen toeval dat enkele dagen voordat Duitsland in Brussel verscheen met die lijst van 19 ambtenaren, een voormalige leider van de Venezolaanse oppositie, die in de nationale politieke context helemaal niets meer voorstelt, de heer Leopoldo López, een bezoek bracht aan Berlijn en enkele dagen later Duitsland in België de sanctionering van Venezolaanse ambtenaren promootte met het doel de Europese instellingen te onderwerpen aan de agenda van de nationale staatsgreep.

Er zijn tekenen die doen vermoeden dat het om een samenwerking gaat tussen het slechtste van Europees rechts en het slechtste van Venezolaans ultrarechts in het buitenland, die in hun frustratie over de mislukte agenda van Trump hebben besloten om de toon en het niveau van de betrekkingen met Venezuela verder op te stoken in Brussel.

Nog maar een maand geleden verlaagde de Raad Buitenlandse Zaken de status van Juan Guaidó van feitelijk president tot bevoorrechte gesprekspartner en riep op tot dialoog en verzoening. Hoewel er natuurlijk ook gewaarschuwd werd dat er meer sancties zouden kunnen worden toegepast.

De Europese Unie eindigt haar communiqués altijd met een oproep tot dialoog in Venezuela, om de problemen via de stembus vreedzaam op te lossen; maar een lijst van sancties heeft niets te maken met die boodschap die zij beweren te ondersteunen.

De tegenstelling ligt binnen de Europese instellingen en niet in Venezuela. Ondertussen blijven wij dezelfde boodschap uitdragen: de presidenten van Venezuela worden niet gekozen in Brussel of in Straatsburg tijdens de plenaire zittingen van het Europees Parlement; zij worden gekozen in Venezuela. Ze worden niet gekozen in Madrid en ze moeten geen campagne voeren in het Retiro Park. Ze moeten naar Venezuela gaan, daar campagne voeren en winnen.

Ik heb bijna vijf jaar als vertegenwoordiger van Venezuela in de Europese instellingen doorgebracht en ik heb gezien dat het herhaaldelijk en systematisch mislukt om te proberen een ander land zogenaamde sancties op te leggen om het te laten doen wat zij willen. Het is zo’n kolonialistisch aanpak, zo bemoeizuchtig. Ongelofelijk dat de internationale gemeenschap nog steeds in die termen wordt behandeld. Het is beschamend te bedenken dat dit dezelfde Europese Unie is die op een bepaald moment het Verdrag van Versailles sloot …. (het vredesverdrag dat aan het einde van de Eerste Wereldoorlog werd ondertekend).

Ik was student aan een Europese universiteit en blijf geloven dat de EU nog ergens, iets heeft dat haar verbindt met die grootsheid van een unie die bruggen daadwerkelijk tot stand bracht. Nu schijnen ze de aanpak van Trump en het ergste van de rechtervleugel van de wereldpolitiek te omarmen? Dit is absoluut betreurenswaardig.

Wij zenden al 200 jaar dezelfde boodschap uit, wij zijn geen centimeter van ons discours veranderd: wij zijn vrij, wij zijn onafhankelijk, wij hebben absoluut niets met hen te maken, wij respecteren hen, maar zij zullen absoluut niets voor ons beslissen, en wij zullen op dat punt geen millimeter toegeven.

Na de sanctie tegen de 19 Venezolaanse ambtenaren heeft de Bolivariaanse regering de ambassadeur van de Europese Unie, de Portugese Isabel Brilhante, het land uitgezet. De EU waarschuwde dat deze uitzetting “ongerechtvaardigd” was en “in strijd met de doelstelling van de Unie om de betrekkingen te ontwikkelen”. Wat is uw antwoord?

Het enige wat in strijd is met de doelstelling van het ontwikkelen van goede betrekkingen is het opleggen van eenzijdige dwangmaatregelen. Kort voordat de Europese Unie dit besluit nam, had er een zeer belangrijk bezoek aan Venezuela plaatsgevonden van de speciale rapporteur van de VN inzake dwangmaatregelen.

Na het indienen van zijn verslag waarin de rapporteur de VS en de VN verzocht hun sancties tegen Venezuela op te heffen, reageerde de EU met een uitbreiding van de lijst van sancties tegen ons land! Het is volstrekt absurd, maar ook ongehoord, omdat het internationaal recht regionale, subregionale of samenwerkingsorganen niet alleen niet de mogelijkheid biedt, maar hun zelfs uitdrukkelijk verbiedt sancties in te stellen tegen een land zonder de goedkeuring van de VN-Veiligheidsraad.

De Europese Unie is geen supranationale instantie die boven het universele systeem staat. In deze wereld waarin wij leven hebben wij onszelf een universeel stelsel van rechten gegeven en in dat stelsel is er het allerheiligste, namelijk het internationaal recht, dat door iedereen moet worden geëerbiedigd en beschermd.

Maar als deze zogenaamde sancties in strijd zijn met het internationaal recht, waarom worden zij dan nog steeds toegepast, wat is het doel?

Het kan zijn dat ze van het lawaai houden dat sancties veroorzaken. Maar wat het meest trieste is, is dat de Europese Unie nog steeds geobsedeerd is door een methode die in strijd is met het internationaal recht en die niet de resultaten oplevert die zij zelf zegt te willen bereiken. Hoeveel jaar heeft de Europese Unie nog nodig om te begrijpen dat Venezuela zijn onafhankelijkheid of zijn electorale autonomie niet zal veranderen alleen omdat zij ons op een lijst zetten?

Zo is dat deel van de Venezolaanse oppositie, dat de instructie van de Europese Unie om niet aan de verkiezingen deel te nemen, niet heeft opgevolgd, op de lijst van gesanctioneerden geplaatst. Wie zijn zij om dat te doen?

De Europese Unie beweert dat dit individuele sancties zijn tegen mandatarissen, niet tegen een land, dat dit geen gevolgen heeft voor de rest van de natie, wat is het effect van deze sancties?

De gevolgen zijn collectief vanaf het moment dat zij iemand raken die een publieke functie heeft. Hij of zij oefent de uitvoerende macht uit omdat er een volksverkiezing is geweest. Dat is de aard van de democratie. Het feit dat de Europese Unie sancties oplegt aan alle nationale overheidsinstanties betekent dus dat zij een signaal afgeeft dat zij de wil van het Venezolaanse volk niet eerbiedigt, en daarom raakt zij het hele Venezolaanse volk.

Maar afgezien van de lijst, afgezien van de namen, als je de motieven leest om ze te bestraffen, is het beschamend. We hebben bijvoorbeeld het geval van Diosdado Cabello, die niet alleen een leider van de PSUV en een parlementslid is, maar ook een televisieprogramma heeft, waarvan ze zeggen dat ze het niet leuk vinden omdat ze het aanstootgevend vinden.

Kunt u zich dat voorstellen? Ik zou een enorme lijst kunnen maken van televisieprogramma’s die ik in Spanje niet leuk vind en die ik vanuit communicatieoogpunt afschuwelijk vind, maar is dat voldoende reden voor 27 landen om het eens te worden en de maker van dat programma te bestraffen? Welk recht meten ze zich aan?

Het gaat niet om een lijst van sancties, maar om het feit dat het universele systeem van rechten wordt geschonden, en dat is ernstig. Vandaag, in een wereld met een totaal veranderd klimaat, die wordt bedreigd door de belangrijkste wereldwijde pandemie van de laatste 100 jaar, moeten wij als politici volwassen genoeg zijn om te begrijpen dat er belangrijker dingen zijn om over te praten tussen Venezuela en de Europese Unie. Daarom pleit ik voor de volwassenheid van de Europese Unie, voor de noodzaak om te breken met de agenda van de VS. De wereld heeft behoefte aan een serieus beleid en aan een terugkeer naar het Europa van het Verdrag van Versailles.

Want achter elk communiqué van de EU, achter elke sanctie, achter elke kleine actie, elk rapport of elk gif dat zij tegen ons land willen opzetten, staan honderdduizenden mensen die erdoor getroffen worden en dat is de verantwoordelijkheid waartoe wij hebben opgeroepen. Zij kunnen zich niet blijven bedienen van de agenda van het ego van Leopoldo López of Guaidó, dat in geen geval de motor kan zijn van zo’n relevante bilaterale relatie.

Het kan niet zo zijn dat vandaag, in 2021, met de mondiale uitdagingen die we hebben, het eerste gebaar van de EU ten aanzien van een land dat net een nieuwe Nationale Vergadering heeft verkozen, bestaat in het opleggen van sancties, in plaats van een brug te slaan, een officieel bezoek af te leggen, een delegatie te benoemen en bij te dragen tot vrede, stabiliteit en het lenigen van de kritieke noden waarmee we door de miserabele VS-sancties worden geconfronteerd. Ik geloof dat de wereld iets anders van Europa verwacht, en wij ook. Persoonlijk geef ik er de voorkeur aan te blijven geloven dat het mogelijk is.

Sputnik