Cubanismo-Gent had de Cubaanse LGBTI-activiste Teresa Fernandez uitgenodigd om in het kader van de Gentse Belmundo-maand conferenties en ontmoetingen te hebben in Gent, maar ook in Antwerpen, Brussel, Hasselt en Mechelen. Een terugblik op een – door het coronavirus ingekorte – maar toch succesvolle tournee en een korte videogroet aan de mensen die ze niet kon ontmoeten.
Op de foto: Teresa met Anja Meulenbelt, feministe uit Nederland op de vrouwenstaking in de UGent 8 maartTeresa kwam op woensdag 4 maart in België aan. De lokale groep van Gent had samen met andere lokale groepen en organisaties, waaronder FOS en Casa Rosa, een programma uitgewerkt tot 23 maart. Teresa zou op 25 maart naar Cuba terugkeren. Door het coronavirus moesten we haar programma helaas drastisch inkorten, maar we zijn blij dat we toch een paar heel interessante ontmoetingen met haar hebben kunnen organiseren.
Witte woedeDaags na haar aankomst nam Teresa deel aan de betoging van de witte woede: ‘Kan het een Beke gaan?’ tegen verdere besparingen in rushuizen en voorzieningen van Jeugdhulp en voor mensen met een beperking. Wij vroegen of ze dit wel wilde na haar lange vlucht, maar zij zei: “Ik ben naar hier gekomen om te werken, en een dergelijke betoging meemaken vind ik juist goed, activisme zit me in het bloed”.
Mensen- en LGBTI-rechtenDe volgende vrijdag was Teresa aanwezig op de jaarlijkse herdenking aan het mensenrechtenmonument n.a.v de moord op de Hondurese Berta Caceres – nu al vier jaren geleden- aan het Gentse Gravensteen. Ze nam er kort het woord omdat op we dit jaar de focus legden op de slachtoffers van repressie omwille van genderidentiteit . Een uurtje later sprak ze in het Vredeshuis, samen met Mayra Tirira, een door FOS uitgenodigde gaste uit Ecuador ontspon zich een boeiend gesprek over de (onderdrukking van de) rechten van vrouwen en LGBTI- mensen. Teresa vertelde uitgebreid hoe de houding in Cuba ten aanzien van genderdiversiteit veranderd is, hoewel er nog veel moet gebeuren om van echte gendergelijkheid op alle vlakken (o.a. huwelijk en adoptie) te kunnen spreken. Kritische vragen waren welkom, want “je moet de mensen de waarheid vertellen en niets verbloemen”. Anderzijds kon ze ook de desinformatie rechtzetten, bv. over de ‘dissidente gay pride in Cuba’ van 2019 waarbij internationale media een vertekend beeld gaven over een niet-toegelaten betoging die uiteindelijk wel kon doorgaan maar waar aan het einde een kleine groep amok maakte.
Teresa maakte ook duidelijk hoe de genderkwestie in Cuba gedragen wordt door activisten, organisaties zoals Cenesex (Centrum voor Seksuele Voorlichting) en FMC (de Cubaanse Vrouwenfederatie) en in samenwerking met de overheid. Samen werken ze aan de nodige gelijkberechtiging en de mentaliteitswijziging. Op zaterdag kon ze Gent bezoeken en, na een foto naast het standbeeld van Pieter De Geyter – de Gentse componist van de Internationale – o.a. het gerestaureerde middenpaneel van het Lam Gods gaan bewonderen, een paar dagen voor de sluiting van alle musea Boterkoeken en vrouwenmarsDe volgende dag zat Teresa in Ons Huis – het ABVV-gebouw op de Gentse Vrijdagmarkt – om er tussen twee ontbijtkoeken door driemaal haar verhaal te brengen. Een interesante formule waarbij telkens een tiental mensen met haar aan tafel zaten en som heel kwetsbare antwoorden kwamen op eerlijke vragen. Een paar uur later sloot ze dan weer aan bij de honderden deelnemers aan de 8-maartbetoging die door de Gentse straten trok. AntwerpenDe volgende dagen verbleef Teresa in Antwerpen, waar de lokale groep in samenwerking met de Vrienden van Cuba (Antwerpen), het Roze Huis en het Masereelfonds op woensdag een gespreksavond in het Roze Huis organiseerde. 25 mensen sloten daarbij aan, ondanks de eerste twijfels over meer nodige ‘distancing’ omwille van corona Terug in GentTerug in Gent was er nog een gespreksavond in de Casa Rosa in de Kammerstraat gepland. Het was de laatste avond voor alle horecazaken het bevel kregen om te sluiten. Zizo, het online magazine voor en door holebi’s, trans, intersekse en queer personen interviewde haar in de namiddag‘s Avonds maakten toch nog 16 mensen een heel open en direct sprekende Teresa mee. Een vrouw die het sociale project van haar land vurig verdedigt en net daarom heel haar energie steekt in de strijd voor gelijkberechtiging van alle genders. Een strijd die verre van af is maar waarmee men in Cuba wel mijlen voorop loopt op veruit de meeste landen van het Amerikaanse continent, het grootste inbegrepen. Niet meer naar Mechelen, Hasselt of BrusselDe maatregelen om het coronavirus in te dammen maakten de andere geplande activiteiten helaas onmogelijk. Dat vond Teresa natuurlijk heel jammer Ze groet de mesne die haar hadden willen ontmoeten in deze korte video. In Gent gaf ze nog interview aan MO*Er volgden nog ‘toeristische bezoekjes’ – ze was er bijna alleen – aan Antwerpen, Brussel Brugge en Luik.
Na twee wijzigingen van haar terugvlucht kon Teresa uiteindelijk op donderdag 19 maart via Madrid naar Havana vertrekken en veilig aankomen.
Geslaagd Genderinitiatief van Cubanismo-GentAl bij al hebben een 150-tal mensen Teresa ontmoet. Cubanismo maakte een update van de brochure over homoseksualiteit in Cuba (nu Genderblender in Cuba, ook in het Frans beschikbaar).
We vinden het natuurlijk erg jammer dat we niet heel ons programma hebben kunnen uitvoeren en dat de inspanningen van de lokale groepen van Mechelen, Hasselt en Brussel tevergeefs zijn geweest. Anderzijds waren de activiteiten die konden doorgaan zeer geslaagd, en we zijn ook blij dat we zo een nieuw publiek hebben leren kennen.
Nogmaals dank aan allen, waaronder zeker ook de (simultaan)tolken, die dit allemaal hebben mogelijk gemaakt.