Een bedenking vanuit Spanje over coronatijden en de Speciale Periode in Cuba in de jaren negentig.
In deze dagen van gedwongen opsluiting komen de dagen in die zogenaamde Speciale Periode in Cuba mij weer voor de geest. Schaarste, angst en onzekerheid omtrent de toekomst konden alleen door genegenheid en solidariteit bezworen worden. Ik heb er, meer dan het al dan niet onderschrijven van het sociaal-politieke model dat Cuba ons oplegde, en nog steeds oplegt, steeds op gestaan om diep na te denken en te reflecteren over onze levensstandaard, over onze waarden.
Velen waren van mening dat de harde realiteit waarmee Cuba geconfronteerd werd te wijten was aan de erfzonde: het niet erkennen van de markt als de drijvende kracht en enige kracht van de economie en de maatschappij. God De Markt en zijn cultureel apparaat moesten zoveel hoogmoed en zoveel vermetelheid wel straffen. Een dergelijke situatie was in onze landen ondenkbaar. Maar zie, de titel van dat mooie essay van Santiago Alba is uitgekomen: De waarheid zal ons in onze slaap komen overvallen.
De antropologische ramp van het kapitalisme toont ons vandaag de gevolgen van dat systeem. De logica van de markt heeft elk natuurlijk evenwicht ontwricht. De meerderheid van de volkeren die “achterbleven” en die tijdens de verspreiding van het kapitalisme werden platgewalst, zouden dit nooit hebben gedurfd. In het algemeen is het niet de mens die vernietigt, maar wel een welbepaalde manier om de economie vorm te geven. Marina Garcés stelde zich in dit verband de pertinente en juiste vraag: “
Maar wat is de wortel van de onmacht die ons zo kritiekloos en volgzaam maakt tot agenten van ons eigen noodlot?
Een zeer goede vriendin, die deze dagen als intensive care arts in Madrid wanhopig vecht tegen deze eerste ramp, vertelde me: “
We zijn gewend om met onze creditcard alles te kopen… er is geen beademingsapparatuur, er zijn niet genoeg IC-bedden, de stock van ziekenhuismateriaal is leeg. Het is dezelfde machteloosheid jegens de dood die ik jaren geleden in Nicaragua heb ervaren, deze momenten zullen ons op onze plaats zetten.”
In Cuba was het altijd duidelijk, zelfs in die zeer moeilijke dagen van de Speciale Periode, dat de gezondheid fundamenteel is omdat we kwetsbaar zijn. Het is een goed uitgangspunt, een goede oefening in nederigheid. In deze dagen van opsluiting meer Saramago, meer “
De Stad der Blinden” en minder NETFLIX. Er komt een post-corona dat vereist dat we sterk zijn om het “wij” duidelijk opnieuw in het centrum van de economie te plaatsen, om zoveel waanzinnig snelle groei te stoppen.elsaltodiario