Vandaag 17/02/19 kunnen Cubanen in het buitenland stemmen over de nieuwe grondwet, volgende zondag zijn de Cubanen op het eiland zelf aan de beurt. Deze brede democratische oefening moet het land de wettelijke basis geven voor zijn verdere politieke en economische ontwikkeling, volgens de revolutionaire idealen waarvoor generaties Cubanen zich met hart en ziel hebben ingezet.
Een grondwet door en voor het volk en voor het socialismeHet referendum van 24 februari is de bekroning van een grootschalig consultatieproces. Dat proces begon in 2013 met de oprichting van een werkgroep en werd vijf jaar later gevolgd door de publicatie van een ontwerpgrondwet die, na goedkeuring door het parlement, op duizenden vergaderingen op het werk, in de wijken, in de universiteiten, etc. werd besproken en geamendeerd. De nieuwe tekst is zo het resultaat van de inspraak van alle Cubanen, zowel in als buiten Cuba, en herbevestigt enerzijds het socialistische karakter van het land en legitimeert anderzijds nieuwe economische verhoudingen en structuren (leidende rol van de planeconomie, aangevuld met een coöperatieve en privémarkt). Cubanismo.be heeft hierover al enkele analyses gepubliceerd.
Buitenlandse inmengingDe tegenstanders van de revolutie verwerpen het hele proces. Dissidente stemmen in Cuba vonden het hele referendum een maat voor niets aangezien er niet wordt geraakt aan het socialistische karakter en de rol van de Communistische Partij; ze roepen dan ook op om het referendum te boycotten of massaal tegen te stemmen. Maar ook in het buitenland kwamen tegenstanders in actie : zo lieten de rechtse fracties EVP, ECR en ALDE in het Europees Parlement in november 2018 een resolutie stemmen (325 tegen 240 en 44 onthoudingen) waarin ze de hele grondwetsherziening als… ondemocratisch bestempelen en Cuba aanmanen de weg van het meerpartijensysteem op te gaan en Europa oproepen om de «economische en politieke transitie in Cuba te ondersteunen ». Een paar dagen geleden organiseerde de Organisatie van Amerikaanse Staten – het diplomatieke verlengstuk van de VS – een conferentie tegen het referendum.
Onze vrouw in HavanaOndertussen woedt er op het eiland een intensieve campagne om de mensen op te roepen om aan het referendum deel te nemen, met naast borden en spandoeken in het straatbeeld ook een heus campagnelied.
Bernadette Thririon is lid van cubanismo.be en verblijft momenteel de hele maand februari in Havana, waar ze onder andere een bezoek heeft gebracht aan het Centro Felix Varela, onze partner voor klimaateducatie. Ze sprak er met tientallen mensen en stelde vast dat de meesten effectief betrokken zijn : ze namen deel aan de discussies en zullen volgende zondag zeker gaan stemmen, en meestal om voor te stemmen. Slechts een paar van haar gesprekspartners stellen zich sceptisch op of zullen tegenstemmen. Bij haar terugkeer zullen we Bernadette uitgebreid aan het woord laten.
De opkomst en de uiteindelijke uitslag zullen, samen met het goede verloop van de hele procedure, opnieuw een belangrijke graadmeter vormen van het democratische draagvlak van de Cubaanse revolutie.