Sinds zijn aankomst in het Witte Huis zijn de betrekkingen tussen Cuba en de Verenigde Staten gestaag verslechterd als gevolg van het besluit van Donald Trump om een vijandige politiek te hervatten.
In juni 2017 kondigde de Amerikaanse president Donald Trump aan dat het buitenlands beleid van de VS ten aanzien van Cuba volledig zou worden teruggedraaid. Terwijl zijn voorganger Barack Obama de balans had opgemaakt van het falen van de Amerikaanse strategie t.a.v. het eiland gedurende meer dan een halve eeuw en een proces van toenadering tot Havana op gang had gebracht, kondigde de huidige huurder van het Witte Huis aan dat hij nu een harde lijn met Cuba zou toepassen[1].
Barack Obama had de diplomatieke betrekkingen hersteld en opende in 2015 een ambassade, bijna 54 jaar na de eenzijdige sluiting door Washington in januari 1961. Washington liet wel nog geen gewone Amerikaanse toeristen toe naar Cuba te reizen, maar bood wel twaalf categorieën reizigers de mogelijkheid dat te doen. Hij liet ook rechtstreekse vluchten tussen de twee landen toe. Dankzij dit nieuwe panorama konden veel Amerikaanse burgers Cuba voor het eerst bezoeken. Zo steeg het aantal Amerikaanse bezoekers van het eiland van 91.254 in 2014 naar 161.233 in 2015 en 284.552 in 2016[2] tot een recordcijfer van 619.523 in 2017[3].
Tegen alle verwachtingen in kondigde staatssecretaris Rex W. Tillerson op 29 september 2017 aan dat Washington om veiligheidsredenen zijn diplomatieke staf op Cuba tot het strikte minimum reduceert. Washington riep mysterieuze gezondheidsproblemen in, als gevolg van “akoestische aanvallen” die tussen december 2016 en augustus 2017 ongeveer twintig leden van de ambassade van de Verenigde Staten in Havana zouden hebben getroffen. Washington erkent dat de “onderzoekers niet in staat waren om vast te stellen wie verantwoordelijk was voor deze aanvallen en wat de oorzaken waren. De VS instanties benadrukten echter de volledige medewerking van de Cubaanse autoriteiten in dit geval: “
Cuba heeft ons laten weten dat het deze aanvallen zal blijven onderzoeken en dat we met hen zullen blijven samenwerken”.
Naast een drastische inkrimping van het diplomatieke personeel besloot desondanks de regering-Trump Havana te bestraffen door 17 leden van de Cubaanse ambassade in Washington uit te zetten, waaronder het hele team van het Office of Economic and Commercial Affairs[5].
De Cubaanse autoriteiten van hun kant hebben via Bruno Rodríguez, minister van Buitenlandse Zaken, het gebrek aan samenwerking en transparantie van de kant van de Verenigde Staten betreurd. Washington weigerde Havana de elementen van het onderzoek waarover het beschikte te verstrekken. Geen van de mensen die getroffen waren door deze mysterieuze ziekte kon door Cubaanse onderzoekers ondervraagd worden en hun namen werden geheim gehouden[7].
De waarschijnlijke reden voor deze weigering werd onthuld door Peter Kornbluh, directeur van het Cuba Documentation Project van het Washington National Security Archives: “
Een zeer groot aantal van de getroffenen waren leden van het CIA-station in Cuba[8]. De Verenigde Staten zullen echter nooit de aanwezigheid van CIA-elementen in Cuba of enig ander land ter wereld toegeven vanwege het clandestiene en illegale karakter van hun activiteiten.”Tegelijkertijd heeft Washington besloten Cuba te classificeren als een land waar reizigers risico’s lopen, hoewel het ministerie van Buitenlandse Zaken erkende dat geen van de bijna 620.000 VS-burgers die het eiland in 2017 bezochten, het slachtoffer waren van een geluidsaanval: “
We hebben geen informatie dat VS-burgers werden getroffen[9].
Door de drastische inkrimping van de diplomatieke vertegenwoordiging in Havana kan het consulaat zijn missies niet meer uitvoeren[10]. Cubanen die naar de Verenigde Staten willen gaan in het kader van een migratieproject, een zakenreis, een familieverblijf of andere zaken, moeten nu dus noodzakelijkerwijs via het consulaat van de VS in… Bogota, Colombia.
Bovendien zijn de V S de facto niet in staat om te voldoen aan de in 1994 ondertekende migratieovereenkomsten met Havana, waarin zij zich verplichten om minimaal 20.000 visa per jaar te verstrekken. De overgrote meerderheid van de potentiële emigranten kan zich de dure reis naar Colombia immers niet veroorloven, vooral omdat er geen garantie is dat hun visumaanvraag succesvol zal zijn[11].
Door terug te keren naar een beleid dat is gebaseerd op vijandigheid jegens Cuba, maakt de regering-Trump een einde aan de vooruitgang tijdens het presidentschap van Barack Obama en houdt zij vast aan een anachronistische strategie. Die is gedoemd te mislukken en heeft de VS op het internationale toneel geïsoleerd, zoals geïllustreerd bij de laatste stemming in november 2017 van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, waarbij 191 landen voor het 26ste achtereenvolgende jaar de economische sancties tegen Cuba veroordeelden.
Op dezelfde manier gaat Washington inh tegen de wil van de meerderheid van de burgers van de Verenigde Staten die streven naar normalisering van de betrekkingen met Cuba en naar de mogelijkheid om het eiland als toerist te bezoeken, zonder belemmeringen, iets wat Washington al meer dan een halve eeuw verbiedt.
Cuba van zijn kant heeft zich altijd bereid getoond hartelijke en vreedzame betrekkingen met Washington te onderhouden op basis van soevereine gelijkheid, wederkerigheid en niet-inmenging in binnenlandse aangelegenheden.
Salim LamraniTémoignagesNoten[1] Donald Trump, « Remarks by President Trump on the Policy of the United States Towards Cuba », 16 juin 2017. https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2017/06/16/remarks-president-trump-policy-united-states-towards-cuba (site gelezen op 22 maart 2018).[2] Oficina Nacional de Estadística e Información, “Anuario estadístico de Cuba 2016. Turismo”, 2017, p. 8. www.one.cu/aec2016/15%20Turismo.pdf (site gelezen op 22 maart 2018).[3] Mimi Whitefield, « 100,000 Cuban Homes Slammed by Hurricane Irma Await Repairs Months Later », The Miami Herald, 15 janvier 2018.[4] Rex W. Tillerson, « Actions Taken in Response to Attacks on U.
S. Government Personnel in Cuba », U.
S. Department of State, 29 septembre 2017. https://www.state.gov/secretary/remarks/2017/09/274514.htm (site gelezen op 22 maart 2018).[5] Rex W. Tillerson, « On the Expulsion of Cuban Officials From the United States », U.
S. Department of State, 3 octobre 2017. https://www.state.gov/secretary/remarks/2017/10/274570.htm (site gelezen op 24 maart 2018).[6] Rex W. Tillerson, « Actions Taken in Response to Attacks on U.
S. Government Personnel in Cuba », op.cit.[7] Bruno Rodríguez Parilla, « No existen pruebas de ataque sónico a diplomáticos de Estados Unidos », Cubadebate, 3 novembre 2017.[8] Peter Kornbluh, « What the US Government Is Not Telling You About Those ‘Sonic Attacks’ in Cuba », The Nation, 7 mars 2018.[9] Rex W. Tillerson, « Actions Taken in Response to Attacks on U.
S. Government Personnel in Cuba », op.cit.[10] U.
S. Department of State, « End of Ordered Departure at U.
S Embassy Havana », 2 mars 2018. https://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2018/03/278997.htm (site gelezen op 24 maart 2018).[11] Mario J. Pentón, « To Reunite With Family in Miami, These Cubans Must Travel to Bogota », The Miami Herald, 15 mars 2018.