In Cuba vindt in 2018 een generatiewissel plaats in het leiderschap van het land, maar de keuze voor het socialisme blijft.

Vorig jaar werd Cuba geconfronteerd met tegenslagen zoals de zware verwoestingen door de orkaan “

Irma”, de confrontatiepolitiek van de VS-regering, een droogte die drie jaar heeft geduurd en het neoliberale rechtse tegenoffensief in Latijns-Amerika. De krant Juventud Rebelde waarschuwde rond de jaarwisseling dat de Cubanen ook in 2018 geen pad bezaaid met rozen mogen verwachten. Toch zijn er ook positieve vooruitzichten voor 2018, waarin de 150e verjaardag (10 oktober) van het begin van de eerste Onafhankelijkheidsoorlog van Cuba wordt gevierd.

De belangrijkste binnenlandse politieke gebeurtenis is de verkiezing van de provinciale parlementen en het parlement op 11 maart. Die werd met twee maanden uitgesteld omdat orkaan Irma de voorbereidingen heeft vertraagd. Het nieuwe parlement zal op 19 april starten, de verjaardag van de overwinning op de invasie in de Varkensbaai. Dan eindigt ook de tweede en laatste zittingsperiode van Raúl Castro als staatshoofd en regeringsleider.

Castro zal wel de communistische partij van Cuba blijven voorzitten. Het vertrek van de laatste parlementairen die onder de revolutionaire leider Fidel Castro hebben gevochten voor de omverwerping van dictator Fulgencio Batista in het rebellenleger, betekent wel een uitdaging voor het land.

De generatiewissel vindt plaats in een fase van economische moeilijkheden. Her dieptepunt: 0,9 % in 2016, lijkt voorbij te zijn, gezien de groei met 1,6% vorig jaar. Raúl Castro beschreef het resultaat als “onbevredigend”, maar wees erop dat het resultaat “werd bereikt in een moeilijker scenario van financiële beperkingen en onvoldoende beschikbaarheid van brandstof”. Economen voorspellen een groei van twee procent voor dit jaar, “op voorwaarde dat de dynamiek van de ontwikkeling wordt gehandhaafd.

De planning is gebaseerd op de huidige “motoren” van de Cubaanse economie: bouw, handel en toerisme. Risicofactoren zijn het aanhoudende tekort aan deviezen, de aanhoudend hoge uitgaven voor import, incl. voedsel, en de stijgende kosten voor fossiele brandstoffen als gevolg van de afnemende steun uit Venezuela.

Niettemin bevestigt het “

Gesellschaft für Außenwirtschaft und Standortmarketing” van het Duitse federale ministerie van Economische Zaken, ook dat Cuba goede vooruitzichten heeft voor 2018 en een “beperkte opleving” verwacht mag worden.

Met Chinese hulpDe inauguratie van Donald Trump in de VS heeft ook gevolgen gehad voor het Cuba. De toch al lage verwachtingen i.v.m. de normalisering van de betrekkingen en een mogelijk einde aan de blokkade van 57 jaar, werden tenietgedaan. Terwijl Washington in 2018 de confrontatie blijft voortzetten, versterkt Havana zijn banden met oude en nieuwe partners.

Vorig jaar was China met 23 procent van de invoer, de belangrijkste handelspartner geworden. Ook op andere gebieden zijn samenwerkingsovereenkomsten gesloten. De haven van Santiago de Cuba ondergaat momenteel een snelle uitbreiding met Chinese hulp om zo het op één na grootste los- en overslagcentrum van het eiland te worden. Een nieuwe moderne containerterminal met magazijnen en spoorverbinding is al in aanbouw. Door de kortere transportroutes kan het aanbod voor de bevolking in het oosten van het eiland in de toekomst aanzienlijk worden verbeterd.

Russen komen terugOok het strategisch partnerschap met Rusland wordt steeds belangrijker. In de mate dat de VS-regering de betrekkingen met Cuba verzwakt, hopen Russische bedrijven op een renaissance van de goede economische betrekkingen van vroeger en plannen miljardenprojecten in Cuba. Eind 2017 had de bilaterale handel tussen beide landen al 400 miljoen dollar bereikt. Sinds de daling van de olievoorraden uit Venezuela is de oliemaatschappij Rosneft steeds meer brandstof aan het Caribisch eiland gaan leveren. Het staatsbedrijf kondigde ook plannen aan om de olieraffinaderij van Cienfuegos te moderniseren.

Het plan van de Russische spoorwegmaatschappij RZD om het spoorwegnet van meer dan duizend kilometer te moderniseren is verduidelijkt. Het bedrijf is ook van plan een hogesnelheidslijn aan te leggen tussen Havana en de badplaats Varadero. In november 2017 leverde het bedrijf Sinara de eerste van 75 locomotieven voor personen- en vrachtvervoer, de grootste Russische vrachtwagenfabrikant Kamaz verhoogde de export van vrachtwagens naar het eiland en de grootste autofabrikant Avtovaz bracht de eerste 320 auto’s van Lada Vesta naar Cuba.

Brussel zet ook in op samenwerkingHet bezoek van de EU-vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken Federica Mogherini aan Cuba in de eerste week van januari biedt ook nieuwe mogelijkheden voor beide partijen. Na felle kritiek te hebben geuit op de blokkade van de VS heeft de belangrijkste EU-diplomaat, in een toespraak op 4 januari met president Raúl Castro, het “gunstige verloop van de betrekkingen tussen Cuba en de Europese Unie” benadrukt en gewezen op mogelijke ontwikkelingsvooruitzichten na de inwerkingtreding van de overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking.

Ter gelegenheid van het bezoek zijn projecten op het gebied van duurzame energie, duurzame landbouw en culturele uitwisseling afgesproken. Daarnaast is er een gezamenlijke Raad EU-Cuba op ministerieel niveau opgericht, die op 28 voor het eerst bijeenkomt februari in Brussel om verdere concrete overeenkomsten overeen te komen. Al deze veelbelovende samenwerkingsverbanden zullen wellicht een impact op middellange termijn hebben.

Raúl Castro zei in zijn toespraak aan het einde van de parlementaire vergadering in december, dat de “sociale diensten die gratis voor alle Cubanen beschikbaar zijn” gewaarborgd zouden blijven.

Ook de medische hulpacties in crisisgebieden in het zuiden van de wereld moeten worden voortgezet. Nog maar sinds medio december keerde een medisch brigade van het internationale contingent Henry Reeves na een missie van drie maanden in Sierra Leone terug. Momenteel werken meer dan 2.200 Cubaanse artsen in 32 Afrikaanse landen. Bij de uitbraak van Ebola in 2014 was Cuba het eerste land dat binnen een zeer korte tijdsspanne meer dan 250 artsen, het grootste contingent buitenlandse artsen, ter plaatse bracht in de getroffen regio’s van West-Afrika. Cubaanse journalist en filosoof Enrique Ubieta Gómez documenteerde de Ebola-operaties in zijn boek “

Zona Roja. La experiencescia cubana del ébola “.