De eerste ronde van de Cubaanse gemeenteraadsverkiezingen staat op de agenda voor 26 november 2017, gevolgd door de provinciale en nationale verkiezingen begin 2018. Er wordt vaak veel kritiek gespuid op ‘het gebrek aan democratie op Cuba’ zonder enige kennis ter zake. Een heldere uitleg over de Cubaanse verkiezingen.
Het Samenwerkingsverband tussen Cuba en Frankrijk geeft al vanaf de aankondiging dit jaar tot aan de resultaten de nodige uitleg over het bestaan en het verloop van die verkiezingen (sommigen willen immers maar al te graag doen geloven dat er in Cuba geen verkiezingen zijn!).
De kiesperiode ging al van start op 14 juni. De verkiezing van de vertegenwoordigers en verdedigers van de rechten van het volk blijft immers niet beperkt tot één enkele dag maar over verschillende dagen gespreid. Sinds de oprichting van de Kandidatuurcommissies op 30 juni 2017 hebben de leden de massa’s bevraagd. Dat gebeurde op de algemene vergaderingen van de organisaties en daar werden ook de potentiële kandidaten geselecteerd. Die bevragingen werden vorige zondag afgerond. Vervolgens moeten die kandidaturen in overeenstemming gebracht worden met de voorgestelde kandidaturen voor de provinciale en nationale afgevaardigden, die op hun beurt moeten goedgekeurd worden door de Gemeentelijke Assemblees en daarna gelegaliseerd door de stem van het volk.
Om de functies en bevoegdheden van die structuren op de verschillende niveaus te verduidelijken heeft Cubadebate Gisela María Duarte Vázquez, voorzitter van de nationale kandidatuurcommissie, geïnterviewd.
Waarom heeft ons kiesproces nood aan een Kandidatuurcommissie?
Het Cubaanse kiessysteem is vastgelegd in de Grondwet van de Republiek en de Kieswet nr. 72 van 1992. Ik wil graag een aantal elementen daarin verduidelijken. Zo nemen er bijvoorbeeld geen politieke partijen deel. De Communistische Partij van Cuba stelt geen kandidaten voor, selecteert geen kandidaten, steunt geen enkele kandidaat. Het is het volk dat de kandidaten voorstelt en selecteert.
Net door hun belangrijkste bevoegdheden zijn de Kandidatuurcommissies onmisbaar voor het kiesproces. Zij zijn immers belast met de uitwerking en voorstelling van de kandidaturen voor de Provinciale Assemblees en de Nationale Assemblee van de Poder Popular (ANPP).
Bovendien werken zij op elk niveau voorstellen uit voor de functies van voorzitter en vicevoorzitter van de Provinciale en Gemeentelijke Assemblees van de Poder Popular en voor de verkiezing door de afgevaardigden van de leiding van de Nationale Assemblee en de Raad van State, die samengesteld is uit de voorzitter, een eerste vicevoorzitter, vijf vicevoorzitters, een secretaris en drieëntwintig opvolgers. De bevraging is de belangrijkste sleutelWie anders dan de basis kan de beste criteria opstellen? Foto: Jorge Legañoa Alonso/ ACN Hoe worden de kandidaten geselecteerd uit deze enorme vijver van door het volk geselecteerde burgers? Welke zijn de criteria voor de samenstelling van de kandidatenlijsten voor de Provinciale Assemblees en de Nationale Assemblee?
Dat is een zeer ingewikkelde zaak en ik leg je uit waarom. Uitgaand van het principe dat de voorgestelde kandidaten mannen en vrouwen zijn die zich hebben onderscheiden door hun verdiensten, hun intelligentie of hun engagement voor het volk, vormen die kwaliteiten een gemeenschappelijke noemer voor het geheel. Toch moeten we ook rekening houden met andere elementen die op een specifieke manier representatief zijn. Die specifieke representativiteit kan variëren naargelang de kenmerken van elke gemeente of provincie.
Het gaat om mannen en vrouwen, jongeren, studenten, arbeiders, boeren, technici, mensen die werkzaam zijn in uitzonderlijk belangrijke economische activiteiten, al dan niet in handen van de overheid enzovoort. De lijst van criteria is eindeloos en het vereist een casuïstieke[1] analyse in elk domein. Uiteindelijk garanderen die criteria een representatieve samenstelling van de Cubaanse samenleving en haar beste elementen.
Anderzijds stelt de wet dat tot 50 % van de afgevaardigden van de ANPP uit de basis moeten komen; dat zijn districtsafgevaardigden die deel uitmaken van de Gemeentelijke Assemblees. De volle 100% van de gemeenten is vertegenwoordigd in de ANPP. Wie anders dan de basis kan de beste criteria opstellen? Zo wordt de rol van de massaorganisaties in de gemeenten en die van de Kandidatuurcommissies op dat niveau doorslaggevend.
Op dezelfde manier spelen ook de provinciale Kandidatuurcommissies een zeer belangrijke rol in de samenstelling van de Provinciale Assemblees en de Nationale Assemblee van de Poder Popular. De permanente bevraging van en de relaties met het volk zijn absolute garanties om die “vijvers” in de juiste richting te sturen.
Op basis van de voorstellen van de algemene vergaderingen van de nationale en provinciale massaorganisaties worden ook de kameraden, mannen en vrouwen, die verantwoordelijkheden hebben op nationaal en provinciaal niveau en wier medewerking belangrijk is voor de analyses, evaluaties en beslissingen over de belangrijkste zaken van het land, als kandidaten voorgesteld. Maar ook zij moeten door het volk verkozen worden en dit gebeurt op gemeentelijk vlak. Ook daar zijn de beoordeling en evaluatie van de gemeentelijke Kandidatuurcommissies onmisbaar, net als de goedkeuring door de leden van de Gemeentelijke Assemblees van de Poder Popular.
Hoe verloopt de bevraging? Wat is de democratische waarde ervan?
Dat iemand voorgesteld wordt in om het even welke sector, in een wijk of in een studentenorganisatie, is op zich al een eerste vorm van bevraging. De collectiviteit zou in geen geval aanvaarden dat iemand zou voorgesteld worden die niet de vereiste kwaliteiten en verdiensten heeft. Bovendien worden zoveel mogelijk alle nuttige adviezen uit alle instellingen, organisaties, werkvloeren meegenomen en wordt ook gekeken naar de beoordeling van de afgevaardigden in de Gemeentelijke Assemblees van de Poder Popular. Met de hand op het hart kan ik zeggen dat dit alles de uitdrukking is van een echte democratie. De bevragingen zijn gepland voor december en januari.
Hoe worden de nationale afgevaardigden van het Cubaanse parlement verkozen? Kunt u wat uitleg geven over de algemene vergaderingen van de massaorganisaties en hun functie?
Volgens de Kieswet en afhankelijk van de samenstelling van onze bevolking moet de Nationale Assemblee van de Poder Popular samengesteld zijn uit 605 parlementsleden. Als 50 % daarvan uit de basis moet komen, blijft er nog 50 % van de zetels over voor de provinciale en nationale afgevaardigden.
Aan wat we zonet besproken hebben moeten we nog de rol van de massaorganisaties toevoegen en ook hun integratie in de Kandidatuurcommissies op de verschillende niveaus. Belangrijk hier is dat de overgrote meerderheid van ons volk lid is van een of andere massaorganisatie. De algemene vergaderingen daarvan vormen een kader waar de kandidaturen worden voorgesteld van kameraden, mannen en vrouwen, die functies uitoefenen op provinciaal of nationaal niveau, of aan de basis. Op basis van de resultaten van de regionale en nationale algemene vergaderingen van de massaorganisaties, wordt een vijver van meer dan 17.000 kandidaturen gecreëerd.
Het spreekt voor zich dat die vijver daarna gefilterd moet worden: sommige namen duiken immers op in meerdere algemene vergaderingen van massaorganisaties. Zo komen we tot een vijver op basis waarvan we voorstellen kunnen uitwerken om het overblijvende deel van de ANPP in te vullen, een vijver met potentiële kandidaten die werkzaam zijn op provinciaal en nationaal niveau. Op die manier zijn alle regio’s, sectoren, economische takken van de industrie en de diensten, al dan niet van de overheid, in de breedste betekenis vertegenwoordigd. Het doel van dit werk is de sociale en territoriale vertegenwoordiging van heel het land in de ANPP.
De verdiensten van verschillende mensen vergelijken lijkt me niet evident. Hoe doen jullie dat? Als we rekening houding met de mogelijkheden die ieder heeft gekregen om verdiensten op te bouwen, hoe onderscheid je dan een potentiële kandidaat van 20 jaar van iemand van 55?
Net door het grondig democratische karakter van ons verkiezingssysteem, waarvan het belangrijkste doel is de vertegenwoordiging van heel de Cubaanse samenleving, slagen naar mijn mening de Kandidatuurcommissies erin een coherente en precieze beoordeling te maken. Wij moeten in staat zijn de participatie, het afgelegde traject en het engagement van potentiële kandidaten van 20 en 55 jaar te doorgrondenn rekening houdend met het tijdperk waarin en het aantal jaren dat ze geleefd hebben, en evalueren wat ze hebben gedaan om de erkenning van hun kameraden te verdienen. Want het betekent wel wat als je geselecteerd wordt als potentiële kandidaat voor de Assemblee.
We kunnen de twee trajecten (20 of 55 jaar oud) niet met elkaar vergelijken. Elk van hen moet geselecteerd worden daar waar hij zijn traject heeft afgelegd. Ik verzeker u dat wij in staat zijn om dit correct en rechtvaardig te doen. In elk geval proberen wij diegene voor te stellen dien in vergelijking met anderen in hetzelfde beroep, dezelfde specialiteit of dezelfde activiteiten de meeste verdiensten en kwaliteiten heeft en uitmunt door zijn of haar engagement voor de Revolutie.
Onderzoeken en uitdiepen Kiezers consulteren de biografie van de kandidaten om hun stem te bepalen. Foto: ACN/ Archivo.
Wie stelt de biografieën op? En welke regels garanderen dat geen enkel belangrijk stukje informatie ontbreekt en de beschikbare informatie ook de waarheid weerspiegelt?
Vergeet niet dat wij sinds de uitvoering van de Kieswet van 1992 al enige ervaring hebben opgebouwd. Het is nu de zesde keer dat we dit doen. Het bestaan van een uniek model garandeert op zich niet dat de informatie correct is. Het belangrijkste is dat het systeem bestaat en, nogmaals, de rol die de Kandidatuurcommissies spelen.
Het is allemaal zeer delicaat en het verplicht ons een synthese te maken van elke potentiële kandidaat en zeer zorgvuldig te werken met hen, met de bevragingen die we voor elk van hen uitvoeren en hun prestaties op collectief niveau. Wij zijn ons terdege bewust van de complexiteit van dit aspect en wij beschouwen het dan ook als de eerste prioriteit zodat geen enkel belangrijk detail wordt over het hoofd gezien of overgewaardeerd wordt.
In de biografie van een student bijvoorbeeld moeten wij letten op zijn reputatie en relevantie in zijn korte leven zodat we diegenen kunnen voorstellen die de meeste verdiensten en kwaliteiten hebben. Daarnaast moeten we hen helpen de gegevens en elementen op te zoeken die, juist vanwege van hun korte ervaring of bescheidenheid, niet werden vermeld in hun autobiografie. Dat behoort ook tot het werk van de commissies: opzoeking, ontmoetingen, enquêtes, uitdieping. Is er nog enig land ter wereld waar er op zo’n zorgvuldige manier wordt gewerkt?
Waarom stelt een inwoner van Havana zich kandidaat voor een kleine gemeente waar misschien niemand hem of haar kent? Wat doet u om deze kandidaat bekendheid en geloofwaardigheid te verlenen?
Op gemeentelijk vlak is dat niet zo moeilijk want ze worden verkozen binnen de gemeente. Maar voor provinciale of nationale kandidaten is het een echt probleem want velen van hen wonen in de grote steden of de hoofdstad van het land. In principe moet de Kandidatuurcommissie hen selecteren in de gemeente waar ze wonen of werken, ofwel de gemeente waarmee ze een band hebben, bijvoorbeeld doordat ze er geboren zijn of er enige tijd hebben gewerkt. Helaas was dat onmogelijk; uiteraard vind je in bepaalde regio’s van het land een groot aantal persoon met veel kwaliteiten terwijl er onvoldoende zitjes zijn om al die provinciale en nationale kandidaten te selecteren daar waar ze wonen of werken.
Als je rekening houdt met het feit dat elke gemeente minstens twee afgevaardigden stuurt, dan kan de ene uit de gemeente zelf komen en de andere uit de provincie of de rest van het land, en zo verder maar altijd op basis van casuïstieke analyses. Je moet begrijpen dat er een groep kameraden is met verantwoordelijkheden, mannen en vrouwen maar ook jongeren, die een briljant parcours hebben afgelegd en in de hoofdstad wonen. Het is logisch dat ze niet allemaal door de hoofdstad kunnen geselecteerd worden en onvermijdelijk moet de Commissie zich hier uit de naad werken om ze, zonder de wet met voeten te treden, te introduceren in de verschillende gemeenten van het land. Ik blijf hameren op het feit dat het gaat om een moeilijke en complexe taak voor de Commissie: ze moet argumenteren, uitleggen en mensen overtuigen van het waarom en allemaal met het oog op de grootst mogelijke representativiteit.
Het is logisch dat hierdoor in de praktijk verschillende criteria en bekommernissen opduiken, vooral als het gaat om kandidaten die niet zo bekend zijn. Zo zit dat met een kandidaat uit de hoofdstad die wordt voorgesteld in een gemeente waar hij al dan niet bekend is. Voor het overige gaat het om de persoon, zijn banden met die gemeente, in functie van zijn verantwoordelijkheden en zijn werk.
De geest van het Cubaanse kiessysteem wil elke vorm van rivaliteit en confrontatie tussen de kandidaten vermijden en beoogt de grootste rechtvaardigheid en representativiteit van alle gemeenten van het land; de verdiensten, de biografieën, de kwaliteiten van de kandidaten zijn daar een fundamentele factor in.
Staan er op de kandidatenlijsten evenveel namen als er zitjes zijn in de Provinciale Assemblee en de ANPP? Gaat het om gesloten kandidaturen? Wordt er een reserve aangelegd?
Artikel 92 van de Kieswet zegt dat de kandidaten voor de Provinciale Assemblees en de Nationale Assemblee van de Poder Popular worden aangeduid door de Gemeentelijke Assemblees van de Poder Popular. Zij kunnen een kandidaat of het geheel van de kandidaten goedkeuren of verwerpen; in dat geval moeten de Kandidatuurcommissies weer aan de slag en andere kandidaturen ter goedkeuring voorleggen aan de overeenkomstige Gemeentelijke Assemblee van de Poder Popular. Elke Gemeentelijke Assemblee duidt voor de ¨Provinciale Assemblees en voor de Nationale Assemblee van de Poder Popular hetzelfde aantal kandidaten aan als voor de Gemeentelijke Assemblee.
Hoe komt men tot de vereiste representativiteit voor de Nationale Assemblee? Hoe groot is het percentage afgevaardigden uit de basis?
Ons systeem is doordrongen van een grote democratische geest die het geheel van de bevolking en de massaorganisaties, met inbegrip van de studenten, de kans geeft om te participeren. Het werk van de Kandidatuurcommissies is bedoeld om op basis van hun voorstellen de grootst mogelijke representativiteit van de samenleving te waarborgen in de Provinciale en Nationale Assemblees van de Poder Popular, met mannen en vrouwen die zich onderscheiden door hun verdiensten, hun intelligentie en hun engagement voor het volk. Ik herhaal dat in onze ANPP ongeveer 50 % van de leden afgevaardigden zijn uit de basis, de rest is samengesteld uit kameraden, mannen en vrouwen, uit de provincies of de rest van het land.
Is de rol van het volk beperkt tot het selecteren van afgevaardigden?
Geenszins. Die voorstellen zijn belangrijk maar daarnaast zijn er de algemene vergaderingen van de massaorganisaties, met inbegrip van de studentenorganisaties, op gemeentelijk, provinciaal en nationaal niveau. Dat is de natuurlijke vertegenwoordiging van de civiele maatschappij van ons land.
Ik wil nog benadrukken dat het Cubaanse kiessysteem bij de selectie en verkiezing van kandidaten de mobilisatie, de kennis en de actieve medewerking van elk van de samenstellende delen van de Cubaanse samenleving (arbeiders, boeren, vrouwen, jongeren) en van de bevolking in het algemeen vergemakkelijkt door de nadruk te leggen op de continuïteit van het Cubaanse socialistische sociale proces dat gebaseerd is op het concept van de Revolutie dat Fidel ons heeft nagelaten. Deze transmissie is voortgekomen uit het werk en de ideeën van de Revolutie en we moeten ze verder zetten en verdedigen als vruchten van het werk van heel de mensheid.
Ons systeem verbant politieke spelletjes of elke vorm van rivaliteit en conflict. Verdienste, intelligentie en engagement voor het volk zijn de basiscriteria voor de opstelling van de kandidaturen van de provinciale en nationale afgevaardigden. Zij worden geselecteerd door de eerder verkozen gemeentelijke afgevaardigden.
Tot slot: de democratie komt op natuurlijke wijze tot uiting in het werkingsproces van de massaorganisaties, met inbegrip van de studentenorganisaties. Zij selecteren arbeiders, leiders, huisvrouwen, vrouwen, jongeren, personaliteiten vanaf het gemeentelijke niveau tot het nationale niveau als vertrekpunt voor de vorming van vijvers van potentiële kandidaten voor de Provinciale en Nationale Assemblees van de Poder Popular, die representatief zijn voor de meest authentieke waarden van de Cubaanse samenleving.
CubadebateVert.: Marina Momerency