Interview met Norman Paech, Duits expert internationaal recht Protesteer mee in Brussel op 24 oktoberOp 1 november zal de Algemene Vergadering van de VN voor de 26ste keer een resolutie aannemen tegen de VSQ-blokkade tegen Cuba? Vorig jaar stemden 191 van de 193 landen ter wereld voor. Enkel de VS en Israël onthielden zich. Welk resultaat verwacht u dit jaar?
Vermits de nieuwe VS-president er alles aan doet om de relaties met Cuba te torpederen, geloof ik niet dat de onthouding zich zal herhalen. Sinds 1992 heeft de AV van de VN de blokkade elk jaar opnieuw veroordeeld, maar de VS leggen dat koud naast zich neer.
Net als Obama scherpt Trump de blokkade nog verder aan en ook zijn extraterritoriale werking. Hoe schat u dat in als expert internationaal recht?
Daar vallen twee dingen over te zeggen. Ten eersten is een bilateraal embargo in strijd met het internationale handelsrecht omdat het het vrije kapitaals- en goederenverkeer verhindert. Bovendien is een extraterritoriale claim en dus het schaden van de belangen van derde landen of individuen naar internationaal recht ontoelaatbaar.
Toch weigeren Europese banken overschrijvingen uit te voeren die ook maar iets met Cuba te maken hebben. Gaat dat niet tegen het Europese recht in?
Ondubbelzinnig ja! Volgens Europese regelgeving is de toepassing van de blokkade al sinds minstens eind jaren ’90 verboden. Dat volgt uit de verordening 2271/96 van de Europese Raad van november 1996. Daarin staat duidelijk vermeld dat de extraterritoriale werking van de blokkade illegaal is en dus door de EU niet erkend wordt. Dit is bindend voor alle lidstaten en onvoorwaardelijk. Dat betekent dat er geen nieuwe nationale wetgeving voor nodig is.
Het was nochtans moeilijk om de tekst op het spoor te komen. Noch de gespecialiseerde publicaties noch Wikipedia hebben hem gepubliceerd.
Wat staat er precies in de verordening?
In de inleiding wordt over de VS blokkadewetten gezegd:” Deze wetten, reglementen en andere rechtsteksten schenden door hun extraterritoriale werking het internationale recht.”
“ Hiermee verwerpt de EU de wens van de VS de sancties tegen Cuba transnationaal toe te passen. Met zijn eigen reglementering wil de EU de kans geven compensaties te ontvangen. Art 5 verbiedt privépersonen en bedrijven om bevelen of regels op te volgen die voortvloeien uit de illegale blokkadewetten. In het geval dat toch gebeurt kunnen benadeelden compensatie ontvangen via de EU en volgens art. 6 kan die compensatie betaald worden door beslag te leggen op tegoeden en vermogen van de verantwoordelijke voor de schade.
Wat gebeurt er als een onderneming zich daar niet aan houdt?
Art. 9 verplicht elke lidstaat ertoe om ij het geval van overtredingen sancties te bepalen. Deze moeten effectief, proportioneel en ontradend zijn. Het zou interessant zijn van de Bondsregering (in Duitsland) te vernemen welk soort sancties ze voorziet voor overtreders van deze Europese verordening.
Zijn er U gevallen bekend van de toepassing ervan?
In Oostenrijk kwam een meerderheid van de aandelen van de Bank Bawag in handen van het VS consortium Cerberus. In april 2007 gooide de bank een 200-tal Cubaanse klanten buiten met als argument de VS-blokkadewetten. De Oostenrijkse regering verklaarde dat dat illegaal was en de voormalige buitenlandminister Ursula Plassnik leidde een proces in tegen Bawag dat onder die druk de maatregel introk. De geest van de VN-resolutie kan dus wel degelijk waargemaakt worden.
In Duitsland zijn me geen gevallen van overheidsoptreden hier rond bekend.
Junge Welt